Orbit Slate 340 (wersja tekstowa)

Pobierz napisy w formacie SRT
Pobierz napisy w formacie VTT
Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego prezentuje Tyflo Podcast.
20 dzień stycznia 2025 roku, poniedziałek w kalendarzu.
My zaczynamy pierwsze w tym tygodniu na antenie Tyflo Radia spotkanie na żywo.
A dziś coś dla miłośników Braila, coś dla tych, którzy chcieliby mieć
maksymalnie dużo do czynienia z pismem punktowym i to w wersji elektronicznej.
Bo dziś tematem audycji na żywo będzie monitor brailowski Orbit Slate 340.
A opowiadać o nim będzie po raz pierwszy na antenie Tyflo Radia Krystian Kisiel.
Dobry wieczór.
Dobry wieczór. No samodzielnie po raz pierwszy kiedyś w audycji showdownowej byłem,
ale to były, nie wiem, 7 lat temu pewnie.
Dawne czasy.
Tak, tak. Także faktycznie po raz pierwszy będę samodzielnie o czymś opowiadać.
No i chciałbym powiedzieć o swojej przygodzie z wertepami wszelakimi z Orbit Slate 340.
To jest monitor brailowski, który nazwa pośrednio wskazuje co ma.
Trzy linijki po 40 znaków, dlatego się nazywa 340.
Można go dostać, można go kupić z USA na dwa sposoby.
Po pierwsze na przykład może Altix pomóc w sprowadzeniu tego urządzenia.
No i to jest na pewno najprostsza droga, niekoniecznie najtańsza, ponieważ wiadomo,
Altix jakąś prowizję sobie dorzuca.
Cena produktu w dolarach w USA to 4000 dolarów.
Tam chyba bez jednego.
Tak, tak. 3999 dokładnie.
Jeśli ktoś by chciał kupić wersję, tutaj tak jak mówiłem są 3 linijki po 40 znaków,
ale jest też wersja Orbit Slate 520 i to jest 5 linijek po 20 znaków i ona kosztuje
chyba 3400 dolarów, jak się nie mylę, więc taniej.
No i to może być o tyle znaczące, że jeśli ktoś zdecyduje się na Orbit Slate 340
za 4000 dolarów, to ze sprowadzeniem do Polski, przynajmniej gdy jest
pośrednikiem Altix, z cłem i tak dalej, koszt na polskie złote wyniesie
mniej więcej nas 22 tysiące.
Z tego co pamiętam dofinansowanie na Braila z aktywnego samorządu
to jest jakieś 18 tysięcy złotych mniej więcej, może trochę mniej.
Więc trzeba trochę dopłacić.
Tak, więc jeśli ktoś by sam chciał sprowadzać, to myślę, żeby go wyszło
pewnie to wszystko o 2000 taniej, z 20 tysięcy złotych, może bym musiał zapłacić
może troszkę mniej, ciężko mi powiedzieć.
No tak, tylko pytanie na przykład, jakby w tym momencie się PCPR,
obsługujący program aktywny samorząd, jakby był nastawiony na przykład
do niepolskiej faktury, chociażby.
Tu akurat mamy…
Właśnie z tego co się dowiadywałem, co prawda już z dwa lata temu,
no i nie wiem czy to się nie różni to trochę w zależności od PCPR-u,
ponieważ oni mają trochę czasami różne przepisy w niektórych kwestiach.
No to po pierwsze trzeba byłoby załatwić od producenta umowę,
na której… Znaczy dokument, na którym by było napisane, że to jest sprzęt
brailowski i właśnie chyba to na fakturze jakoś musi być napisane
albo jakieś oddzielne zaświadczenie, tego już nie jestem pewien.
Ale to co na pewno trzeba zrobić, to zyskać tłumaczenie poświadczone,
więc byśmy musieli po prostu wziąć ten dokument,
który otrzymamy od tej firmy i musimy go przetłumaczyć,
więc to by pewnie kosztowało nas, nie wiem, z 200 złotych, 300.
No i czas oczywiście.
Więc na pewno szybciej się wszystko załatwia za TIX-em.
Natomiast ja jeszcze chciałbym cię zapytać, co cię w ogóle skłoniło
po sięgnięcie po tak egzotyczną technologię w naszym kraju?
No bo w zasadzie chyba nikt w sumie tego urządzenia w Polsce nie ma,
a przynajmniej ja nie słyszałem o nikim oprócz ciebie,
kto by się skusił na tego typu sprzęt.
Duża ilość modułów brailowskich cię zachęciła?
To, że to ma wiele linii, że można teoretycznie przynajmniej ten tekst
czytać szybciej, jak to było?
Tak, właśnie skupiałem się na liczbie znaków, które może wyświetlić dany monitor.
No i wcześniej używałem Focusa 32-znakowego, jak się nie mylę,
tak, raczej miał 32 znaki.
No i właśnie trochę zniechęcało mnie to do czytania,
że jednak było to dosyć wolne.
Co 32 znaki, jeśli mamy wciskać przycisk do przewijania do następnej linii,
no to załóżmy, że to jest 6 słów, może 7 słów niech będzie,
a jakby ktoś miał czytać i tak dosyć wolno, czyli 100 słów na minutę,
no to wychodzi, że musimy z 15 razy, powiedzmy, może 12 razy na minutę wciskać ten przycisk.
No oczywiście, jeśli tak dużo razy musimy ten przycisk wciskać, to nie jest to aż tak komfortowe.
No i też spowalnia nas to trochę i to są oczywiście jakieś ułamki sekundy,
ale jeśli nawet by to było, nie wiem, by było 100 milisekund,
no to mamy to kliknąć w ciągu minuty tam 10-15 razy,
jakby ktoś chciał szybciej czytać, to jeszcze szybciej,
no to wtedy wpływa to na szybkość czytania.
Oczywiście można ustawić, żeby linijka się przewijała na przykład co 3 sekundy,
ale przynajmniej w moim przypadku się to nie do końca sprawdzało,
ponieważ jeśli tekst na linijce wyświetla się w 30 komórkach albo 32, powiedzmy,
i po prostu ta linijka się kończy, to dalej czekamy te 3 sekundy,
mimo że już skończyliśmy czytać tą linijkę, bo po prostu mniej na niej tekstu było
i dalej musieliśmy czekać aż automatycznie nam przewinie.
Jeśli my natomiast wcisnęliśmy przycisk, żeby szybciej przewinąć do kolejnej linijki,
no to jakby przynajmniej w NVDA ta wtyczka Braille Extender nie zerowała swojego timera,
czyli za pół sekundy na przykład mogło od razu do kolejnej linijki przeskoczyć.
A to z kolei by było za szybko.
Tak. Także jeśli Braille Extender by umożliwiał jakiś przelicznik,
że jeśli tam jestem przed 35 znaków, to 10% szybciej do następnej linii przechodzi,
no to myślę, że to byłoby ciekawe rozwiązanie.
No ale wracając do egzotycznych wyborów, myślałem jeszcze o Canuta 360.
Nie wiem czy tak się czyta, ale tak się pisze, jak się nie mylę.
Może Canuta? Chyba Canuta.
Ten produkt ma 360 komórek, także jeszcze więcej niż 120 i to dużo więcej, aż trzykrotnie,
więc teoretycznie jest lepszym wyborem pod kątem nieprzewijania tak częstego.
Ale niestety Canuta, on ważył jakoś dużo.
Nie wiem, 3 kilo na pewno, jak nie z 6, a na pewno nie dało się nim czytać bezpośrednio z komputera.
Dało się wrzucać na niego jakieś książki, jakieś pliki i czytać.
Po prostu to był taki Kindle dla niewidomych.
Tak chyba to najprościej można powiedzieć.
No tak, to był taki bardziej czytnik i tylko czytnik, a nie monitor brajlowski.
Zdaje się, że tam miały być jakieś próby uczynienia tego urządzenia też monitorem brajlowskim,
ale to albo miała być jakaś jego kolejna wersja, albo to wszystko dopiero było w bardzo wczesnej fazie rozwoju
i chyba jeszcze na razie to bardziej jako eksperymenty różnego rodzaju, a nie coś, co miałoby działać.
No dobrze, ja myślę, że na dobry początek, gdybyś mógł opowiedzieć, jak w ogóle całe urządzenie wygląda,
z czym my tu mamy do czynienia, jakie przyciski, jakie porty.
Co do nas przychodzi?
Przychodzi urządzenie, które jest moim zdaniem zbyt duże, ponieważ wymiary jego to 29 centymetrów na 16,
a wysokość to 3,3 centymetra.
Gdybyś mógł powiedzieć, do czego można by to jakoś tak przyrównać, jeżeli ktoś nie ma miarki w głowie, bo też…
Do laptopa 15-calowego, tylko, że jest to grubsze nawet, jak się zamknie klapę przynajmniej.
Ja mam cienkiego laptopa, to też zależy, kto ma miarki, ale…
Albo do jakiejś takiej… No czekajcie, nawet mam tutaj gdzieś książkę miałem.
To myślę, że to jest takie grubsze, niż taka przeciętna książka dla widzących, albo w podobnym rozmiarze.
No i wbrew pozorom to jest problem, moim zdaniem i to spory, ponieważ wyobraźcie sobie…
No dobrze, powiem zaraz, czemu to jest problem. Może zaraz to wyniknie z mojego opisu.
Samo urządzenie ma, jak jest ułożone przed nami, po prawej ma wejście na kartę SD oraz ma też…
Znaczy, przepraszam, na kartę jest wejście po prawej stronie, ale przede mną,
a na prawej ścianie bliżej nas, po prawej jest wejście na jeden stary jeszcze port USB, a drugi już nowy, typu C.
Po prawej stronie mamy trzy przełączniki do przewijania tekstu.
Każdy z tych przełączników jest umieszczony powiedzmy, że na wysokości tej linijki czterdziestoznakowej.
Są trzy linijki czterdziestoznakowej, więc każdy przycisk jest blisko niej.
No i w tym czytniku ma to sens. Po lewej stronie analogicznie też są trzy przyciski do przewijania.
Po lewej stronie znajdziemy jeszcze przycisk do włączenia całego orbita i on się znajduje bliżej nas.
Jeszcze nad pierwszą linijką znajdują się przyciski, które pozwalają nam przywoływać kursor do odpowiedniej litery.
Szczerze mówiąc nie wiem jak się da zrobić, żeby jakoś ten kurs dać np. do drugiej linijki, żeby np. pod szóstym znakiem w drugiej linijce był.
Na pewno da się zrobić pod pierwszym, ale nie jestem pewien jak się dokładnie to wszystko zmienia.
A czemu dużo rzeczy nie jestem pewien, to też to wyjdzie z naszej dalszej rozmowy, niestety.
No i tak, w sumie tyle jeśli chodzi…
Aha, jeszcze oczywiście samo urządzenie ma pod trzecią linijką klawisze pozwalające nam pisać jak na maszynie brailowskiej.
Jest to klawiatura ośmiopunktowa, czyli obok trzeciego punktu na lewo jest jeden punkt i obok szóstego na prawo.
No i jeszcze dodatkowo nad spacją mamy cztery strzałki, a w niej taki przycisk do wciśnięcia i on służy do zatwierdzania różnych wyborów, do wchodzenia w menu.
Czyli taki Enter.
No tak, to trochę jak taki joystick wygląda.
A ta klawiatura, ona jest wygodna do pisania?
Ciężko mi się na ten temat wypowiedzieć, ponieważ mi się nigdy, nawet na… no nie wiem czy to jest jakiś wyznacznik, ale na Focusie też mi się jakoś nigdy nie pisało tak dobrze, bo dla mnie te przyciski się wciskają zbyt lekko.
Nigdy nie lubiłem pisać na tych przyciskach, ja dużo bardziej wolałem na jakichś zwykłych maszynach pisać, więc ja nie potrafię na nich pisać szybko.
Na pewno wygodnie są rozstawione, tu nie ma problemu, tylko to co właśnie dla mnie może być dużym minusem i jest, to to, że ta klawiatura się znajduje na samym dole.
Więc jeśli ja trzymam, jeśli ja piszę i tak jak wspomniałem to urządzenie ma 3,3 cm wysokości, to mam wygięte nadgarstki, strasznie do góry palce nam odchodzą.
Jeśli ktoś by miał jeszcze taki plan, żeby mieć przed sobą laptop, a bliżej siebie ten ułożony, jakby bliżej naszego brzucha ten monitor, no to wtedy jeszcze będziemy mieli taką sytuację, że ta nasza ręka najprawdopodobniej będzie zwisać łokciem poniżej stołu,
a nad stołem palce jeszcze będą nam do góry odchodzić podczas pisania czy nawet czytania. Więc jak dla mnie jest niekomfortowe czytanie po prostu na tym. Oczywiście można to rozwiązać tak i ja to częściowo tak rozwiązałem, że sobie podłożyłem książkę pod nadgarstki. Więc tak to wygląda.
Ok, czy mamy jeszcze jakieś klawisze, czy to już jest wszystko jeżeli chodzi o manipulację tym urządzeniem?
To już jest wszystko. Mam nadzieję, że nic nie pominąłem, ale na pewno najważniejsze rzeczy już zostały opisane.
Czy razem z nim dostajesz jeszcze jakieś akcesoria, jakieś etui, cokolwiek innego?
Do niego dostaję jeszcze kabel i kostkę do ładowania. Szczerze mówiąc nie pamiętam. Moim zdaniem tam nie było żadnego etui, ale głowy ani ręki sobie nie dam uciąć, ponieważ ja właśnie też nie korzystam z takich etui i na pewno nie mogę go nigdzie znaleźć, więc obstawiam, że go nie ma, ale nie jestem pewien.
A czy ten monitor w ogóle on jest takim urządzeniem, z którym ty byś się decydował na jakąś podróż, czy raczej to jest sprzęt taki typowo stacjonarny, postawić w jednym miejscu i nie ruszać?
Da się go przewozić. Znalazłem informację, że on ma 1,2 kg wagi. Moim zdaniem ma więcej, albo się tak wydaje, przez to, że jest mniejszy, jakiś taki bardziej zbity. Ja bym powiedział, że ma około 2 kg wagi, więc ogólnie da się go wziąć, da się go spakować do plecaka z laptopem.
Czy jest to komfortowe? Jak ktoś lubi bardzo czytać, to nie będzie problemem wziąć ten czytnik gdzieś na wakacje, tak powiem. A czy 2 kg dla kogoś jest dużo, to już musi sobie sam odpowiedzieć. To jest wielkość, tak jak powiedziałem, mniej więcej laptopa, więc da się to zabrać.
No i okej, sprzęt do Ciebie przyszedł, rozpakowałeś, podłączyłeś, chcesz używać, no i co?
Generalnie da się używać ten sprzęt na dwa sposoby. Po pierwsze można mieć kartę SD i na niej książki i włożyć tą kartę SD i czytać po prostu sobie na samym urządzeniu.
Albo można go podłączyć do komputera i teoretycznie obsługuje go NVDA, JAWS, na telefonach powinny iPhone’y go obsługiwać i Android, czyli Talkback też, ale chyba z Talkbackiem mi nie chciał działać.
Jeśli chodzi o NVDA, to ja to urządzenie dostałem we wrześniu i na początku jakoś działał.
To znaczy udało mi się go połączyć, nie trzeba instalować jakichś specjalnych sterowników, trzeba wybrać tylko odpowiedni monitor, potem port, no to w sumie potem już wybierałem co mi zadziałało.
No i on już od samego początku odłączał mi się co mniej więcej po 15-20 minutach, po prostu brzmiało to trochę tak jakbym odłączył go od komputera, ale nie wiem dokładnie w czym był problem, myślę że w kablu, ale nie.
A podłączałeś go jak rozumiem właśnie kablem.
Tak, to też warto zaznaczyć, że na razie się nie da, nie wiem czy się będzie dało, ale na pewno się nie da łączyć za pomocą bluetootha jeśli chodzi o komputery.
Czyli tylko smartfony.
Tak, tak, z telefonem się da, chociaż jak powiedziałem mi coś nie zadziałało.
Teraz mam ten problem, że z komputerem z NVDA w ogóle mi ten czytnik nie działa.
Pisałem z supportem, powiedzieli żebym zaktualizował oprogramowanie i tak dalej.
Nic nie pomogło, nie było to też aż tak bardzo łatwe, ponieważ można albo zgrać ten plik do aktualizacji na kartę SD albo pendrive’a i włożyć go do sprzętu i następnie po prostu zgodnie z instrukcją aktualizować, ale to wszystko jest takie toporne trochę.
Obsługa tego urządzenia jak działał na samym początku na komputerze było jeszcze całkiem znośnie, ale na przykład mimo, że wiedziałem, że mi nie działa na komputerze już z NVDA, powiedzmy nie działa mi od października, od końca października, to nie zmotywowało mnie to na tyle, żeby czytać na nim książki,
ponieważ żeby coś ustawić w opcjach na tym urządzeniu to droga przez mękę. Na przykład da się ustawić, żeby sam czytnik wyświetlał tekst tylko na pierwszej linijce albo na dwóch albo na trzech.
No i standardowo, nie wiem jak jest ustawione, ale miałem ustawione przez jakiś czas, że się wyświetlał tekst tylko na jednej i teoretycznie wiem gdzie jest ta funkcja, żeby zmienić to ustawienie, żeby się wyświetlało na trzech linijkach, żeby się tekst wyświetlał, ale zanim tam dojdę to czasami muszę trzy razy albo pięć razy wcisnąć strzałkę w górę.
Potem muszę wcisnąć menu, też nie zawsze jakoś chciało działać i w sumie nie wiem od czego to zależy, ale naprawdę bardzo niekomfortowo się przegląda rzeczy na samym czytniku i zmienia jakieś opcje. To naprawdę nawet już wcześniej było tak irytujące, ponieważ czasami on jakby się w ogóle zawieszał i powiedzmy wszedłem w szóstą opcję, potem w trzecią opcję i potem musiałem wybrać czwartą,
z jakiegoś powodu się zawiesił i musiałem od początku wszystko robić. Np. wszedłem w jakąś rzecz źle, a nie za bardzo się mogłem cofnąć. Szczerze mówiąc nie wiem na ile będę go używać. To jest właśnie to ryzyko, które podejmujecie.
Ja kupiłem ten sprzęt z USA, więc nie opłaca mi się nawet go oddawać za bardzo mi do naprawy, ponieważ wysyłka no wyniosłaby trochę w dwie strony. Będę rozmawiać jeszcze z supportem i będę mieć z nim jakąś rozmowę zdalną najprawdopodobniej, więc zobaczymy, może mi jakoś pomogą, ale jest to właśnie to ryzyko.
Na razie z komputerem w ogóle nie mogę połączyć z NVDA czytnika.
Ale jak to jest w ogóle, jak w ogóle wygląda łączenie tego monitora, kiedy on działał z komputerem, jeżeli chodzi o NVDA i co ty tam musisz wybrać, jak to w ogóle trzeba przygotować, żeby to działało? No bo jak rozumiem nie trzeba instalować sterowników, te sterowniki ewentualnie wymagane to on sobie zainstaluje sam, system rozpozna urządzenie i co teraz?
Sam monitor brajlowski ma kilka trybów i NVDA teoretycznie, jak się jeden z tych trybów wybierze, chyba to się nazywa Hit Braille, to wtedy się można połączyć z NVDA.
No i sam proces wygląda tak, że najpierw podłączam kabel do komputera i do czytnika, do monitora.
Później włączam monitor, następnie wykonuję kombinację klawiszu, żeby przejść do odpowiedniego trybu, powiedzmy, że do tego Hit Braille.
Później wchodzę w NVDA, w ustawienia, Braille, wybieram monitor, tam wybieram Humanware Braille, nie pamiętam jak teraz dokładnie się to nazywa, ale na pewno Humanware jest tam jeden, więc musicie tą opcję wybrać.
Czyli po prostu te monitory humanware brajlowskie.
On jest z nimi kompatybilny jakby.
I następnie tabulatorem macie wybór portu, portu do wyboru, no i musicie jakiś wybrać.
Różne mi się wyświetlały, więc wam tu nie polecę coś dokładnie, ja wybierałem potem już tak jak mówię, jak leci, coś mi zadziałało, coś nie zadziałało.
No i następnie tabulator, klikam OK i powinno działać, ale nie działa.
Więc generalnie w miarę prosto się łączy.
Mhm, ale to były porty COM?
Tak.
Okej, czyli tu prawdopodobnie musiałbyś sobie sprawdzić w menedżerze urządzeń pod jakim portem, tym tak zwanym szeregowym tam w menedżerze urządzeń, pod, w tej gałęzi porty COM-LPT, są jakieś tam porty szeregowe, prawdopodobnie byłby jakiś jeden konkretny i trzeba by było ten wybrać.
Tak mi się wydaje, bo to z reguły właśnie w ten sposób działa.
Dużej różnicy to nie robi, bo jak im nie wybiorę, to nie działa, więc ja już naprawdę sporo straciłem na to czasu, też właśnie patrzyłem kiedyś w menedżerze urządzeń, czy coś mi to da, czy nie.
Na nic nie wpadłem, no może coś robię źle, nie mówię, że nie, ale wydaje się, że nie, ponieważ na początku po prostu udało mi się to parować.
Po prostu działało.
Tak, udało mi się to parować, a i tak już od samego początku, gdzieś tam po tych 20 minutach się rozłączał ten sprzęt.
Jeśli kogoś to zniechęca, to co mówię, no to się nie dziwię.
Na zachętę mogę tylko powiedzieć, że na Audio Gamesie na pewno dwie osoby pisały o Orbit Slate 340.
Jedna na pewno, druga może od 520, ale chyba też od 340 i te osoby były zadowolone z tego.
To znaczy, wiesz, jeżeli mam być szczery, to zniechęca mnie przede wszystkim to, jak to wygląda, jeżeli chodzi o współpracę też i z twórcami tego urządzenia.
Nie wiem, na ile jakby ty gdzieś tam to lekko potraktowałeś, a na ile oni ciebie, ale wiesz, urządzenie, za które wydajemy ponad 20 tysięcy złotych działa przez miesiąc
i później okazuje się, że po prostu w zasadzie nie jesteśmy w stanie z niego korzystać.
No okej, ja wiem, że wydajemy tylko jakiś tam ułamek tej kwoty, a reszta jest w ramach aktywnego samorządu, ale jednak mimo wszystko.
Co do supportu, no na pewno bardzo ładnie odpowiadają, w sensie bardzo miło i tak dalej. Na początku przez jakiś czas nie udało mi się nic z nimi załatwić.
Teraz powiem więcej, może nawet napiszę po prostu w komentarzu pod naszą audycją, jak mi się uda z nimi połączyć.
To napiszę, czy się udało rozwiązać ten problem i co zaproponowali. No bo na razie to właśnie mówię, tylko proponowali update do nowej wersji, żebym sprawdził, czy jest nowa wersja itd.
Jakby nic takiego sensownego.
Jak w ogóle wygląda proces tej aktualizacji? To musisz pobrać jakieś pliki ręcznie, czy on sam jest w stanie sobie odnaleźć oprogramowanie?
Muszę pobrać pliki ręcznie i potem za pomocą programu na komputerze. Z tego co pamiętam, to mogę pobrać sam program. Tak, chyba program i jeden plik jeszcze muszę pobrać.
I to też nie było aż tak łatwe. Nie jestem ben, ale chyba miałem problem, żeby kliknąć jedną opcję w samym tym programie już pozwalającą na update.
Więc nie jest aż tak łatwy ten program. I też ta sama aktualizacja, jak ktoś się nie zna, myślę, że też może mieć drobny problem, ponieważ tam można pobrać jeden program, jeden plik do aktualizacji, żeby go wygrać na samo urządzenie.
Drugi, żeby zaktualizować z komputera. I jeszcze coś tam było do pobrania. Jak ktoś się nie zna, może nie być pewien po prostu jak zacząć.
Też ta sama strona, przynajmniej ja jak szukałem, to najprościej mi było znaleźć odpowiednie rzeczy wpisując w google, typu zainstaluj nową wersję Orbit Slay 340. Przez stronę nie udało mi się do tego dotrzeć, ale nie wiem, może sam źle trochę szukałem. Ale nie jest na pewno najprostsza ta strona, to jest sama w sobie.
Okej, czyli z urządzeniem jako monitor brajlowski do komputera są problemy, przynajmniej u Ciebie. Z urządzeniem jako monitor brajlowski do smartfona też są problemy i to chyba jeszcze większe. No mamy jeszcze ten tryb czytnika. Jak tu się sprawdza Orbit Slay 340?
Tu jest właśnie trochę ten problem, że czytnik u mnie działa bardzo słabo i ciężko jest jakieś opcje zmienić, więc niektóre opcje wiem, że są. Na przykład można teoretycznie jakoś, też nie wiem skąd szczerze mówiąc, ale można pobrać pliki umożliwiające wyświetlanie brajla np. po polsku.
Standardowo da się wyświetlać po brajla w pełnej wersji albo w skróconej po angielsku i po amerykańsku. Przynajmniej nie znalazłem w pomocy sprecyzowanej informacji jak zrobić, żeby się wyświetlał po polsku, ale też mi to nie było aż tak potrzebne, ponieważ ja osobiście raczej po angielsku planuję czytać, a przede wszystkim planowałem z komputerem.
Jeśli chodzi o samo czytanie wygląda tak, że trzeba wgrać plik do przeczytania, czyli jakiś np. txt na powiedzmy pendrive albo kartę SD.
A czy tylko txt, czy jeszcze jakieś inne typy plików?
Nie, tam jeszcze brf nawet on obsługuje, obsługuje kilka formatów.
A jakieś epap, pdf, np. jeżeli chcielibyśmy książkę zakupioną w księgarni internetowej sobie wrzucić na to urządzenie, to się da czy trzeba konwersję robić?
Zaraz dokładnie powiem, nawet na szybko to sprawdzę, a zanim się dowiem, to odpowiem jeszcze tylko na samym procesie kopiowania tych plików i tak dalej, jak to wygląda.
Czyli jeśli chodzi o kopiowanie plików, to wgrywamy plik powiedzmy txt albo pdf na kartę, włożymy ją do urządzenia i teoretycznie z menu da się wybrać, żebyśmy weszli w kartę i następnie wybrali ten swój plik i go otworzyli.
Ale przynajmniej mi się bardzo niekomfortowo tego szukało, ponieważ tak jak mówiłem, musiałem kilka razy wciskać strzałkę, żeby to znaleźć.
Ale jak już nam się uda otworzyć książkę, no to da się czytać, tylko zaraz pokażę jak wolno to działa, albo jak szybko, jak to uważa, ale myślę, że sekundę trzeba czekać.
I tak.
W międzyczasie jak będziesz szukał, to ja jeszcze dodam, że my jesteśmy na żywo, więc jeżeli macie ochotę do nas zadzwonić, to 663883600 to jest telefon, whatsapp też jest do waszej dyspozycji, kontakt.tyflopodcast.net, youtube, facebook również.
Okej, to ja może najpierw włączę sam sprzęt.
Jasne.
Tylko tak. Przetrzymuję go 3 sekundy i on się teraz włącza.
Chyba nawet tam jest jakaś wibracja, tak, bo moduły brailowskie też się wysuwają, ale jeszcze taki jakiś dźwięk podobny do wibracji się pojawił.
Tak, jest wibracja i ona właśnie jest jak się włącza sprzęt, jak się wyłącza, więc istnieje, jest okej, fajny dodatek.
I teraz zobaczymy, czy on mi się przełączy. Wciskam strzałkę.
Teraz, jak powiedziałem teraz, to wyświetlił się tekst na pierwszej linijce, czyli to jest powiedzmy z 2 sekundy.
Może mu zajmuje odświeżenie tego.
Co też ciekawe, on potrafi szybciej odświeżać te punkty.
Na przykład w Wordzie, jak się nie mylę, a na pewno na Chromie, jak ktoś czyta.
W samym notatniku wolniej to robił, ale w Chromie na pewno fajnie się czytało nim, bo tak mniej więcej odświeżał, nie wiem, niecałą sekundę, myślę.
To już tak było znośnie.
Jeszcze raz możemy spróbować.
Teraz.
Więc trochę mu zajmuje jednak odświeżenie.
To znaczy, ja w ogóle mam takie wrażenie, że on odświeża sobie po kolei te punkty.
Jak mamy inne monitory brailowskie, te bazujące na kryształach, to, czyli na tych standardowych takich modułach, które gdzieś tam są w użyciu, to one odświeżają się w zasadzie natychmiastowo.
Wszystkie komórki odświeżają się niezależnie.
A tutaj mamy coś takiego, że każdy moduł brailowski odświeża się osobno i po kolei, że nie wszystko naraz, więc najpierw musi się odświeżyć cały pierwszy wiersz, potem jest taka drobna przerwa, następny wiersz i jeszcze trzeci.
Czy ja to dobrze wnioskuję po tym, co usłyszałem?
Mniej więcej tak.
Przez pomyłkę chyba go wyłączyłem nawet.
Albo uśpiłem bardziej, bo on ma jakiś tryb wyłączenia i uśpienia, ale zaraz go włączymy.
I teraz są trzy wibracje, czy najwięcej i on się chyba wyłączał, ale trochę nie wiem, czemu tak zareagował.
Ale włączmy go.
Jeśli chodzi o właśnie to odświeżanie, to właśnie wciśniemy.
Ja dam sobie palce na te linie i Wam dokładnie powiem, jak to.
Tak, on jakby nie równo je odświeża, ale nie jest też tak do końca, że trochę jest tak, że na przykład pierwsza i trzecia linijka równo.
Jest jakiś tam odstęp, ale jest dosyć długa przerwa między po prostu tym, jak punkt zniknie i się pojawi.
I myślę, że m.in. dlatego jest taka cena za 120 kropek, ponieważ jak się porówna jakieś inne czytniki, to 40-znakowe linijki kosztują najtaniej 13 tysięcy.
No coś koło tego. Więc gdyby tak liczyć w ten sposób, to takie trzy tego typu linijki kosztowałyby ponad 40 tysięcy nawet.
Najtańsze 80-znakowe kosztują chyba koło 40, a na pewno nie mniej niż 30. Mi się wydaje, że 35 przynajmniej.
Więc tu i ja podejrzewam, że problem w przypadku tego monitora mógłby być też jeszcze z jedną rzeczą, której ja na przykład dość często używam.
Jeżeli korzystam z brajla, to ja korzystam z brajla do tego, w czym synteza sprawdza się gorzej, mianowicie w przypadku informacji, które dość dynamicznie się odświeżają.
Na przykład jeżeli mam jakieś informacje związane z czasem, coś się powiedzmy co tam co jedną sekundę odświeża, to zdecydowanie wygodniej jest mi mieć tych kilka znaków pod palcem i sobie to obserwować,
albo jakiś tam transfer, który się zmienia, niż słuchać jak mi synteza coś gada i ona już to powie, a tak naprawdę to się zdążyło ze dwa razy zmienić w międzyczasie.
Więc to zdecydowanie fajniej mieć w brajlu. Natomiast w przypadku tego monitora, no ja mam wrażenie, że on mógłby nie nadążać za tymi dynamicznymi zmianami.
Nie testowałem go aż tak na dynamicznych zmianach, ale się zgadzam, że mógłby mieć problem. Może on sobie jakoś lepiej radzi, jeśli bym miał odświeżać tylko kilka punktów,
ale nie jestem przekonany. Myślę, że nawet jaki… że troszkę laga bym miał jednak.
Jasne.
A wracając jeszcze szybko do plików, jakie on może odtwarzać. BRF, tak jak mówiłem, BRL, TXT i teoretycznie jakieś inne formaty też może odtwarzać, ale nie jest to dokładnie sprecyzowane.
W sensie, że daje radę z innymi, ale nie wiem, jak mu to idzie. Jakoś idzie moim zdaniem. PDF-y raczej powinien móc utworzyć. Nie wiem, jak EPUB na przykład.
Natomiast moje pytanie takie, jak on sobie tak domyślnie, kiedy przyjdzie do nas, radzi z polskimi znakami brajlowskimi, z polskimi literami.
Bo wspominałeś o skrótach. No, że tu jest problem, no to okej. Skróty to rzecz nieco bardziej zaawansowana, ale fajnie byłoby jednak mimo wszystko móc sobie czytać teksty polskie tym tak zwanym integrałem.
Jeżeli ktoś nie zna skrótów, to bez większego problemu. Jak z tym jest?
Teoretycznie da się wgrać język do tego urządzenia, wgrywając plik na kartę SD. Tylko nie wiem, skąd ten plik trzeba znaleźć, tak jak już mówiłem. Ja się nie miałem sił w to bawić na tym moim urządzeniu.
I standardowo, teoretycznie tak to wygląda na pierwszy rzut oka z instrukcji, żebyśmy nie mogli czytać polskich tekstów, ale jest taka możliwość. Jest możliwość wgrania tego.
Myślę, że jak ktoś by był ciekawy, to support by mógł to wyjaśnić dokładnie. Ja się planowałem tym zająć w bardzo dalekiej przyszłości, bo tak jak mówiłem, głównie jednak bazowałem na tym, że będę używać go do komputera.
No i teraz jak widzę, jak on wolno odświeża, to też nie wiem, czy będzie mi się chciało aż tak korzystać z niego na samym czytniku, bo na takim chromie lepiej sobie radził i zdecydowanie. I tutaj już naprawdę znacząco wolniej się na nim pracuje i to może wpłynąć na to, że będę czytać 80 słów na minutę, powiedzmy, zamiast 90, załóżmy, czy tam zamiast 190.
Ale jak rozumiem, jeżeli działał pod kontrolą NVDA, to nie było problemu z polskimi znakami?
Nie, to już zależało od tego, co wybrałeś w NVDA, jaki alfabet. To tam żadnego problemu nie było. Tak naprawdę wszystko odtworzył.
A czy próbowałeś go używać na przykład z innymi czytnikami ekranu? Narrator też obsługuje monitory braillowskie, jest też, no, Joe’s, który ma wsparcie przynajmniej dla części tego typu urządzeń, no i Joe’s sobie generalnie chyba najlepiej z tego wszystkiego radzi z obsługą brailla.
Nie próbowałem. Wiem tylko, że z Joe’sem działa, z narratorem pewnie też. Nawet nie wiedziałem, że narrator obsługuje, szczerze mówiąc. W wolnej chwili postaram się na to zerknąć i też… a pamiętasz jakoś w miarę sensownie ten brail był w narratorze zrobiony? W sensie w miarę łatwo…
Nie używałem tego. Wiem, że przez to narzędzie brail TTI jest obsługiwany brail w narratorze, więc tyle wiem, ale no z racji tego, że używam głównie NVDA i Joe’sa od czasu do czasu, no to korzystam z nich, ale wiesz, no też nie mam takiego przypadku, że na przykład monitor braillowski mi nie działa, którego chciałbym użyć.
Podejrzewam, że gdybym właśnie taki przypadek miał i był w takiej sytuacji, to sięgałbym po jakieś rozwiązania alternatywne, żeby sprawdzić w ogóle, czy to jest problem ze sprzętem, czy to jest problem z moją konfiguracją, czy z konfiguracją samego czytnika ekranu, no bo też to tak może być.
Jestem prawie pewien, że z konfiguracją, że coś jest nie tak z tym sprzętem, ponieważ na początku działał, a ja patrzyłem na dwóch NVDA, w sensie na dwóch komputerach. Na jednym komputerze miałem jeszcze starą jakąś wersję sprzed dwóch lat, no to mógł nie działać, bo może tam jakieś rzeczy były poprawiane w brailu, a tu jest jednak 120 linijek,
chociaż da się podłączyć go jako czterdziestoznakową linijkę tak swoją drogą.
No tak, bo NVDA i obsługę wielolinijkowych monitorów brailowskich to dopiero ma od niedawna, więc to też taka nowość.
Jak zaktualizowałem to się nic nie zmieniło w tym temacie, więc po prostu dalej nie działa jak nie działał, ale przynajmniej na narratorze w sumie zobaczę, może faktycznie coś to pomoże, chociaż nie ukrywam, dużej nadziei nie mam, bo po prostu widzę jak ten sam sprzęt pracuje.
Jak zmienię go, no właśnie coś wcisnąłem, może go wyłączę już, po prostu jak przejdę na jeden tryb, to na inny później przed klawiszami jakoś nie bardzo mogę przejść, więc obstawiam, że to jest coś jednak z tym samym czytnikiem, ale będę testować.
Pytanie, czy w ogóle nie da się go jakoś resetować do ustawień fabrycznych?
Chyba się próbowałem.
A, i też nic.
Nie, ale to też właśnie jest takie, jak ktoś nie zna angielskiego, to w sumie już nie ktoś tutaj mówił, ale tutaj też te opisy wszystkie, żeby je wyszukać to jednak angielski jest trochę potrzebny,
ale jak ktoś nie zna angielskiego albo nie chce mu się po prostu z jakiegoś powodu po angielsku szukać, bo to wolniej czasami po prostu zajmuje znalezienie czegoś, to polecam notebooka LM, bo właśnie tutaj wrzuciłem sobie instrukcję do niego i czasami fajnie mi potrafił coś podsumować, jak nie chciało mi się grzebać w 40 stronach.
No oczywiście można po angielsku do niego pisać i w jakimś innym języku też jak ktoś chce.
No to rzeczywiście to też czasem może być przydatne, natomiast fakt faktem, ten monitor nie ma polskiej instrukcji obsługi, ze wsparciem należy się kontaktować tylko w języku angielskim.
Czy ten sprzęt jest w ogóle jakkolwiek oficjalnie dostępny w Altixie, czy to bardziej jakiś taki efekt ich dobrej woli, że oni byli w ogóle zainteresowani tym, żeby to dla ciebie sprowadzić?
Nie, no oni generalnie sprowadzają sprzęty, jeśli ktoś jakiś chce.
Ale to nie jest w ich ofercie, o to mi chodziło.
Nie, ale w ich ofercie jest to, że dowolny sprzęt sprowadzą, jeśli ktoś powie, że zapłaci tą cenę jaką powiedzą.
Tam powiedzmy przynajmniej 5% do ceny trzeba doliczyć.
Nie, no jasne. Tylko wiesz, kwestia jest po prostu tego, że gdyby to był sprzęt z ich regularnej oferty, to można by się zwrócić do nich jako do jakiegoś tam powiedzmy wsparcia, do dowolnej firmy.
I to byłoby po ich stronie, żeby pomóc ci jako klientowi, a w tym przypadku, no to no niestety chciałeś taki egzotyczny sprzęt osobierać teraz sam.
No tak, niestety to prawda. Tak jak mówiłem, ja się spodziewałem dużo więcej po tym sprzęcie.
Może mogłem trochę lepszy research zrobić, zawsze można zrobić lepszy.
Nie udało mi się znaleźć na przykład jakiegoś nagrania jak ten Orbit pracuje.
No dla mnie on pracuje bardzo głośno i powiem szczerze, to w mojej opinii trochę go przekreśla jako takie urządzenie dyskretne.
No wiesz, jesteśmy gdzieś, coś chcemy czytać, a tu nagle wyskakują nam te punkty. No to nie jest fajne.
No tak. Ja miałem w planie głównie używać ten sprzęt przy biurku.
Wiedziałem, że już jest trochę cięższy, więc jeśli bym go gdzieś zabierał, to raczej pewnie by mi tak w pokoju czy coś czy tam.
Więc przynajmniej w moim środowisku mi raczej by nie przeszkadzał nigdzie i za bardzo nikomu z mojej okolicy też.
Więc jakby to nie było dla mnie problemem, ale tak, na jakieś takie sekretne używanie to nie ma co liczyć.
A powiedz mi, jak w ogóle oceniasz jakość wykonania tego sprzętu, jakość tych modułów brailowskich, klawiszy, tego wszystkiego.
To jest rzeczywiście takie, widać, że sprzęt za dwadzieścia parę tysięcy czy raczej niekoniecznie?
No wszystko to taki plastik po prostu.
Ale jak mówiłem, te same klawisze, przynajmniej z tego co pamiętam, nie widzę jakiejś dużej różnicy w przypadku do Focus, jeśli chodzi o Focusa 32,
ale ja tego Focusa też używałem kilka lat temu, więc mogę się mylić, może lepiej by się pisało na Focusie.
Nie jest to nie wiadomo jakie wykonanie raczej, ale jeśli by działało, to ok, jakby nie przeszkadzałoby mi to za specjalnie, po prostu miało robić co ma robić i tyle.
Tak już moje przemyślenia, jeśli chodzi o moje przemyślenia, to się też zastanawiałem w ogóle po co taki sprzęt produkować.
No bo tak, mamy cenę co prawda niższą, w sensie trochę droższy jest mniej więcej w cenie linijki 40-znakowej.
W Polsce wyjdzie drożej, ale wiadomo co i tak dalej, ale powiedzmy, że jest w tej samej cenie co linijka 40-znakowa.
I co dają ta 120-znakowa linijka?
I moim zdaniem paradoksalnie bardzo mało.
W sensie, przez to, że wolniej się przewija, to nie czyta się wcale szybciej.
Jeśli ktoś by chciał na przykład jakieś tabele na tym sprawdzać, to nie wiem, czy po trzy coś nam udaje za bardzo, jeśli chodzi o takie sprawdzanie tabeli.
To już chyba sensowniej by się przeglądało na tym z 520, czyli 5 linijek po 20 znaków.
A nie wydaje Ci się, że na przykład, no bo zwykle, jak na przykład mamy 80-znakową linijkę, no to to jest wszystko obok siebie.
Te znaki są w jednym wierszu. Nie byłoby to lepiej, gdyby na przykład, no nie wiem, ta linijka były powiedzmy dwa wiersze, ale po więcej znaków, a nie trzy?
Może i by były. Zależy jaki był cel kogoś, żeby tego używać.
Moim zdaniem na przykład, jeśli by to było 5, powiedzmy po 25, to może to by było jakieś rozwiązanie.
No to już trochę więcej kropek wychodzi.
No tak.
Ale jeśli ten sprzęt ma być bardziej do czytania jakichś nut, jakichś tabel, to może bardziej by się sprawdzał na 5 linijek.
A z kolei, jeśli będzie 5 linijek po 20 znaków, to może się już nie będzie wszystko mieścić w tej tabeli.
No jasne.
I wtedy jest trochę ta tabela nasza nie ma sensu, bo będzie część pierwszej linijki w drugiej linijce pewnie.
A powiedz mi, jakość tych samych kropek, tych modułów brajlowskich, jakbyś to właśnie tak z fokusem porównał, czy z czymś innym.
Sama jakby wygoda i kultura tego czytania, już pomijając to, że to się wysypuje dość wolno, te punkty, że to trzeba chwilę poczekać.
Samo czytanie, na przykład po jakiejś dłuższej pracy z tą linijką, nie bolały Cię palce, jakieś limeź?
Nie, to ja to głównie mam problem z nadgarstkami. Ja też akurat mam trochę problem z nadgarstkami, więc to inna rzecz, ale przez to, jak jest gruby ten sprzęt, to bardziej bym zwracał uwagę na nadgarstki.
Jeśli ktoś faktycznie lubi czytać, to obstawiam, że czytać potrafi godzinami czasami, na godzinę to na pewno.
To wtedy na pewno coś bym musiał sobie podłożyć pod rękę, ponieważ byłoby to bardzo niekomfortowe w takiej pozycji trzymać ten monitor.
A same kropki, moim zdaniem są OK. Nie wiem w końcu, czy się da też zmieniać twardość tych kropek, bo Braille Extender chyba dalej na to nie pozwala, przynajmniej ja nie znalazłem takiej opcji.
No i też nie wszystkie linijki na to pozwalają, więc to by musiało być indywidualnie dla urządzenia. To Focus zdaje się ma taką możliwość i to z Josem na pewno działało.
Zaraz zobaczymy, czy ma twardość kropek, ale tak, jeśli jeszcze by się dało zmniejszać tą twardość kropek, to OK.
Właśnie jak używałem Focusa to tylko na NVDA, więc też nie mam porównania na ile zmienia ta twardość kropek coś w praktyce, bo może faktycznie zmienia, że na przykład się szybciej czyta, jakoś wygodniej.
Jeśli, zwłaszcza jeśli ktoś by miał te palce bardziej wrażliwe, albo mniej wręcz, wbrew pozorom, jeśli ktoś by miał mniej wrażliwe, to w sumie wtedy może by chciał ostrzejsze.
No cóż, powoli zbliżając się do końca tej naszej dzisiejszej audycji, mam wrażenie, że przed twórcami urządzenia Orbit Slate jeszcze jednak sporo pracy.
Pytanie, czy to taki twój jednostkowy przypadek, jednostkowy problem, czy więcej jest takich osób, które kupiły ten sprzęt i borykają się z problemami.
Może na przykład ktoś w Polsce też kupił, może ktoś nas słucha, albo będzie słuchał tego, kiedy audycja ukaże się na stronie w formie podcastu i będzie chciał jakimiś swoimi wrażeniami podzielić,
bo być może to ty miałeś takiego pecha, a u kogoś to działa całkiem fajnie, jest zadowolony.
Może ktoś kupił właśnie inną konfigurację tego urządzenia, o której wspominałeś, z inną liczbą wierszy i modułów brajlowskich w wierszu.
Jestem bardzo ciekaw jak ta sytuacja się rozwinie, no i też co uda ci się wywalczyć ze wsparciem technicznym, bo to też jest myślę, że ważne, żeby poczuli się do odpowiedzialności i jednak pomogli w rozwiązywaniu problemów z tym sprzętem.
No tak, zobaczymy co z nimi się uda wywalczyć. Tak jak mówiłem, bardzo liczę na to spotkanie i zobaczymy. Myślę, że same sprzęty dalej sprzedają te sprzęty, to nie jest jakimś wyznacznikiem.
Może po prostu mogą im zalegać, ale myślę, że aż taki zły sprzęt jak mój na pewno się każdemu nie trafia. Oczywiście pytanie czy jest 5% czy 25% takich ludzi jak ja albo 50% to jest ciężko powiedzieć.
No ale mnie bardziej ciekawi jeśli ktoś używa tego sprzętu to co mu daje ten sprzęt w praktyce w stosunku do linijki 40 znakowej na przykład, bo naprawdę tutaj trzy linijki a jedna to dużej różnicy nie widzę.
No to już są gdzieś tam na świecie jakieś, Koreańczycy na pewno mają, ktoś chyba mówił, że Chińczycy jakiś na przykład 1000 znakowy na przykład monitor był i tam było 10 linijek albo nawet Kanuta ma 9 to tam już jakieś tabele mają sens.
Znaczy wyświetlanie tabeli pod kątem, kupowanie sprzętu pod kątem tabeli.
No tak i jeszcze oczywiście program odczytu ekranu musi wspierać aż tyle wierszy, żeby to odpowiednio wyrenderować, żeby nie wyświetlać tego na przykład w nieodpowiedni sposób, bo to też jednak no musi być ta tabela wyświetlona właściwie, a nie na przykład, że nam zacznie zawijać kolumny i zrobi się miszmasz na tej linijce.
No tak, jedynym właśnie rozwiązaniem, no tak jak na tym Kanute jest to, że Kanuta na razie nie może być łączony z komputerem, ale jeśli by mógł być, to jeśli ktoś by naprawdę bardzo liczył na te tabele i z jakiegoś powodu by bardzo mu zależało na przeglądaniu ich jednak Braille’em, no to na tym samym urządzeniu się zapewne wtedy da,
jeśli to już jest taki dziesięciolinijkowy, albo jakiś podobny sprzęt na świecie, albo ten Kanute, to się na pewno tam da wyświetlać te tabele, ale czy w NVDA, czy w JAWSie by się tyle dało wyświetlać, no to jest dobre pytanie.
Na które na razie odpowiedzi nie znamy, nie znamy też odpowiedzi czy są wśród nas inni użytkownicy Orbit Slate 340, monitora Brailowskiego, wielowierszowego, trzywierszowego konkretnie, monitora Brailowskiego, który dziś na antenie Tyflo Radia przedstawiał i o którym opowiadał Krystian Kisiel. Dziękuję Ci bardzo.
Dziękuję bardzo i pozdrawiam.
I czekamy na komentarze. Może komuś działa lepiej.
Był to Tyflo Podcast. Pierwszy polski podcast dla niewidomych i słabowidzących. Program współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.