Emacs (wersja tekstowa)

Pobierz napisy w formacie SRT
Pobierz napisy w formacie VTT
Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego prezentuje Tyflo Podcast.
Dobry wieczór, witam Państwa bardzo serdecznie. Przed mikrofonem Arkadiusz Świętnicki i witam w kolejnym epizodzie Tyflo Podcastu na żywo.
Dzisiaj będę prowadził audycję poniekąd sam, pierwszy raz, więc przepraszam za wszelkiego rodzaju niedogodności.
Oczywiście za realizację techniczną odpowiada Michał Dziwisz.
No ale dzisiaj próbuję troszkę samemu poprowadzić.
Więc jeżeli coś będzie się działo, to mam nadzieję, że mi to wybaczycie.
Chyba pora by przedstawić bohatera dzisiejszego epizodu,
czyli program Emacs troszeczkę.
Natomiast już na tym etapie pojawią się, myślę, że duże problemy,
Gdyż narzędzie Emacs, o którym mogliście gdzieś słyszeć,
bo jest taki bardzo słynny moduł dostępnościowy do tego programu Emacs Peak,
o którym swego czasu bardzo się mówiło,
dużo, bo jego twórca zrobił bardzo dużo innych rzeczy dla niewidomych,
np. dzięki niemu mamy taki program jak ChromeVox.
To on jest autorem tego programu
i to on go rozwijał do niedawna w firmie Google,
ale nie uprzedzajmy faktów.
Zanim przejdziemy do opisu aplikacji i do jej demonstracji,
chciałbym powiedzieć, że audycja ta odbywa się na żywo.
Oznacza to, że możecie się z nami kontaktować,
jeżeli macie jakiekolwiek pytania, uwagi lub wątpliwości, do czego zapraszam,
bo dzisiejsza audycja nie należy do najłatwiejszych,
dlatego nie krępujcie się, z każdym pytaniem możecie dzwonić
lub pisać na Facebooku, na YouTubie, na portalu kontaktowym
lub możecie też kontaktować się poprzez telefon, FaceTime, chyba Whatsappa
i wiadomości SMS pod numerem telefonu 663-883-600.
Powtarzam jeszcze raz, 663-883-600.
Myślę, że możemy teraz już przejść do opisu samej aplikacji.
EMAX jest programem bardzo starym, gdyż jego pierwsze wersje sięgają roku 1976,
aczkolwiek ten EMAX, którego my znamy dzisiaj, narodził się w roku 1985,
więc już ponad 40 lat temu.
Program ten w swoim podstawowym założeniu jest edytorem tekstu,
ale przez pewne cechy tego programu, o których opowiemy sobie później,
czyli przez to, że możemy w nim wykonywać dowolny kod w języku Emacs Lisp,
program ten stał się dużo potężniejszym kombajnem niż tylko edytorem tekstu,
bo możemy na przykład korzystać z niego jako z menedżera plików,
możemy pisać za jego pomocą maile, możemy czytać za jego pomocą maile,
Możemy czytać RSS-y, możemy czytać e-booki albo pisać lub dzwonić do kogoś na Telegramie.
Ludzie do Emaksa przez te lata stworzyli naprawdę niesamowitą liczbę różnego rodzaju wtyczek.
Mniejszych, większych, mniej lub bardziej potężnych.
Dlatego aplikacja Emaks potrafi zrobić bardzo dużo.
Emaks jest dostępny na większość platform.
Na Windowsa jest, na Linuxa, na Maca, nawet na Androida ostatnio, ale z tego co wiem, na Androidzie ciężko o dostępność tego programu, gdyż MaxPeak nie wspiera wersji na Androida.
Czy będzie kiedykolwiek wspierał? Nie wiem. Jest jakiś proof of concept serwera mowy, bo MaxPeak korzysta z takiej technologii jak serwery mowy.
W to się nie będę za bardzo zagłębiał, bo dzisiejsza audycja przynajmniej chce się postarać, aby nie była zbyt techniczna.
Chciałbym, aby to była relatywnie taka audycja,
która będzie dla wszystkich przystępna.
EMAXa możemy uruchomić praktycznie wszędzie.
Dostępność też możemy uruchomić praktycznie wszędzie,
aczkolwiek na niektórych systemach operacyjnych będą z tym problemy.
Na przykład na najpopularniejszym na świecie Windowsie
uruchomienie EMAX Pica wymaga troszkę ekwilibrystyki,
ale nie martwcie się, gdyż do tej audycji
Zostanie dołączony dokument, w którym opisuje wszystko krok po kroku,
w jaki sposób sobie zainstalować aplikację Emacs i skonfigurować Emacs Peak’a.
Najprościej jest na Linuxie. Tam w większości dystrybucji wystarczy po prostu
zainstalować pakiet, który nazywa się Emacs Peak.
W Padorze jest na pewno Emacs Peak, w Ubuntu i Debianie jest Emacs Peak,
ale z tym Ubuntu i Debianem to polecam uważać, bo tam są jakieś
To są mega przestarzałe wersje, więc to akurat polecam sobie po prostu pobrać z GitHuba.
W Archu jest Emacs i Amaxpeak. Ja na Linuxie z tej wersji korzystam.
A na Macu możemy skorzystać sobie z aplikacji, o której już wielokrotnie było wspominane,
np. Piotr Machaczyń. Kiedyś wspominał w którymś epizodzie o… z aplikacji Homebrew.
To jest menadżer pakietów dla systemu macOS.
Gdy już zainstalujemy aplikację Emacs,
no to pora na program Emacs Pick.
Ja postaram się troszeczkę pokazać, może jak to wszystko zrobić.
Będę korzystał w tym akurat czasie z linii poleceń,
ale nie przejmujcie się, są tam dosyć proste komendy.
Na przykład na Macu większość z nich już będzie dostępna,
…na przykład nie ma do myśli wbudowanej aplikacji git.
Natomiast, jeżeli sobie skorzystacie z tego dokumentu, który załączę do audycji,
to przez wszystko zostaniecie przeprowadzeni.
Przechodzimy sobie teraz do aplikacji Terminal na Macu.
Zapomniałem o tym błędzie.
Zosia, zosia…
Nie ważne. To jest BloodPunk OS, a nie Emacs, więc się nie będziemy nad tym rozwodzić.
Przejdziemy sobie do jakiegoś folderu, na przykład Downloads.
I teraz musimy sklonować repozytorium, czyli po prostu pobrać jakby Emacs.pk z Internetu.
W tym celu wprowadzamy polecenie git gitclone kttps://github.com
Ukośnik tvraman, ukośnik emac z peak.
No tak, bo ja już tu mam taki folder, to sobie zrobimy mkdir etest.
I utworzymy sobie nowy katalog, cd etest, cd etest.
I jeszcze raz git clone https://
Ukośnik, ukośnik, github.com slash tvraman slash emacspeak.
Note loading into emacs remote. 991 17.89 mit wertical line 35.76 mit es.
On sobie tutaj pobiera całe to repozytorium.
Ono jest dosyć duże, dlatego że tam są też pliki dźwiękowe.
Jest bardzo duża dokumentacja, jak to w tego typu aplikacjach bywa.
Ale już się nam wszystko pobrało,
No więc możemy sobie zrobić cd emacspig.
I teraz już nie będę robił tych poleceń,
dlatego że już mam to skonfigurowane i mogłoby się coś popsuć.
Ale teraz musimy wpisać polecenie make,
nacisnąć Enter, wtedy emacspig zostanie skompilowany.
Proces dzieje się automatycznie,
Jeżeli mamy zainstalowanego już Emaksa,
dlatego, że Emaks musi być w tym celu zainstalowany,
potem wpisujemy make space install,
make space install,
no i program, akurat make install mogę zrobić.
Mała przerwa… i wracamy.
No i tutaj właśnie ważna rzecz.
Aplikacja Emacs korzysta z takiego pliku,
Init.el to jest plik konfiguracyjny i tutaj mamy napisane,
co musimy wpisać w tym pliku konfiguracyjnym, żeby nam Emacs zagadał.
I tutaj mamy też powiedziane, żeby zbudować ten speech server,
czyli mechanizm, tak jak mamy np. w niektórych aplikacjach
różne silniki mowy, SAPI-4, SAPI-5, NVDA itd.,
tak tutaj mamy ten speech server.
Dla użytkowników macOS-a musimy zbudować serwer,
Który się nazywa SwiftMAC.
W tym celu wprowadzamy polecenie make.
To też akurat mogę zrobić.
make swift mac
Jak widać, wszystko się samo robi.
Tutaj się kompilują jakieś pliki różne.
To nas jako użytkowników nie do końca powinno interesować.
Co tam się dzieje?
Dzięki temu serwerowi, który teraz nam się tu buduje,
który już się nawet zbudował,
nasz EMAX będzie w stanie mówić systemowym głosem,
czy to Zosią, czy to Ewą, czy Krzysztofem,
czy jakikolwiek inny syntezator,
byśmy na naszym komputerze posiadali.
Ja sobie tylko zajrzę, czy jeszcze coś o instalacji powinienem powiedzieć.
Zaraz sobie zobaczymy.
To już byłoby na tyle, jeśli chodzi o taką bardzo podstawową konfigurację Emaksa.
Możemy już przejść do rzeczy ciekawszej, czyli wreszcie uruchomimy aplikację Emaks
Wbrew powszechnej opinii, Emacs jest aplikacją graficzną,
to jest aplikacja interfejsu graficznego, to nie jest aplikacja konsolowa,
co powoduje, że uruchamiamy ją normalnie z poziomu folderu aplikacje
w naszym folderze z aplikacjami na Mac.
Ja już troszkę tutaj oszukałem, bo mam włączonego Emacsa, więc go zamknę.
Termina.
Zofia Finder.
Faz emacs macin.
I komand się wstaje.
Komunikację uruchamiamy.
I uwaga, bo będzie się działo dużo.
Mamy dosyć zabawne intro.
Program nam mówi, this is emacs speak.
Czyli wiemy przynajmniej, że program się nam uruchomił.
Teraz troszkę, kilka słów o tym, jak Emacs działa.
Aplikacja Emacs opiera się na koncepcie tzw. buforów.
Każdy plik, który my otwieramy w aplikacji Emacs,
staje się tzw. buforem.
Większość buforów, które my otwieramy,
większość plików, które my otwieramy,
Staje się tymi buforami.
Możemy sobie to zwizualizować,
chociaż to jest nie do końca poprawne.
Jeśli byśmy chcieli być emaksowymi purystami,
to jest nie do końca poprawne.
Możemy sobie to zwizualizować w taki sposób,
że każdy plik, który otwieramy,
to jest osobne okno.
Cichutko.
To jest osobne okno.
To nie do końca tak działa,
bo w emaksie mamy
koncept okien,
który jest troszkę różny od tego,
Wymaga się wiele rzeczy, ma dosyć dziwne nazwy, dlatego że Emacs jest programem na tyle starym, że jeszcze za czasów, kiedy Emacs powstawał, nie było takiej standardyzacji terminów związanych z interfejsami graficznymi, więc na przykład wklejanie, czyli po angielsku paste, w Emacsie nazywa się yanking, wycinanie to keeling itd.
Więc do tej terminologii trzeba się też przyzwyczaić.
Ale warto też pamiętać o tym, że EMAX cały czas się rozwija,
więc na przykład teraz oni wymyślili coś takiego,
że te, że tak powiem, frazy typu paste, copy i tak dalej,
jeżeli na przykład będziemy przeszukiwali pomoc,
to one będą automatycznie tłumaczone na te EMAX-owe frazy,
czyli na przykład young czy kill.
Coś tu się ciekawego mi stało z Emacsem.
Muszę go przeładować.
Ciekawe z czego to wynika, bo testowałem przed audycją i gadał, a teraz nie gada.
Zaraz go naprawimy.
Prawdopodobnie wynika to z tego, że Zoom, że go naprawił, tworzy inną kartę dźwiękową.
O, jest. Dobrze.
I teraz tak, Emacs bardzo dużo korzysta ze skrótów klawiszowych warstwowych.
Czyli jeżeli użytkownicy JOSAN tutaj są wśród nas,
to np. taki skrót jak Insert Spacja był
i potem można było naciskać różne inne klawisze,
np. Insert Spacja OW to było rozpoznanie OCRem OKTA.
Tutaj te skróty działają bardzo podobnie,
co zresztą za chwilę zademonstruję.
Bo jako polscy użytkownicy pewnie chcielibyśmy sobie…
Emacs nie ma oczywiście polskiej wersji językowej,
ale możemy sobie troszkę to życie ułatwić jako Polacy
i mało osób o tym wie.
W tym celu, tak z grubej rury zaczniemy,
ja najpierw powiem, co będziemy naciskać i dlaczego,
a potem to naciśniemy.
Naciskamy sobie Ctrl-X, jak Extend.
Ctrl-X to są polecenia, których możemy chcieć używać,
Ale nie zasługują one na to, aby być na głównej mapie,
bo np. są jakieś destrukcyjne albo po prostu nie używamy ich bardzo często.
Czyli x jak extend, enter jak enter po angielsku to wprowadzić,
l jak language i wpisujemy słówko Polish, py, oly i sychy jak polski
i naciskamy sobie enter.
Ktoś może powiedzieć, że to jest strasznie karkołomne
i w ogóle ja już nie chcę tego programu używać,
ale nawet jeżeli tak sobie teraz pomyśleliście,
to zostańcie ze mną, jeżeli macie czas,
bo później mam…
Ja też tak na początku myślałem,
ja zresztą bardzo długo miałem…
Bardzo długo w ogóle nie wiedziałem o Emacsie,
a jak już się dowiedziałem, to miałem takie
Emacs? Po co mi to?
Potem Apple zepsuła moje narzędzie pracy,
którym zarabiam na chleb, czyli xCode’a.
No i mi się perspektywa magicznie zmieniła.
Potem zacząłem mmax’a stosować do coraz większej liczby rzeczy.
Ale no nic, to dygracja.
Więc naciskamy nasz karkołomny skrót.
Ctrl-X, Enter, L, Polish, Enter.
Uwaga!
Taki dźwięk…
To jest dźwięk od mmaxPika, który oznacza, że
I jakaś akcja się powiodła, więc ustawiliśmy sobie polskie środowisko.
I co to oznacza? Oznacza to np. to, że mamy teraz do dyspozycji polską klawiaturę.
Klawiaturę w Amaxie zmieniamy skrótem Control i Backslash.
Mamy metodę wprowadzenia Polish Slash,
Czyli polskie znaki poprzedzamy ukośnikiem,
co na początku też mi się niesamowicie nie podobało,
a potem się do tego przyzwyczaiłem i w sumie stwierdziłem,
że to jest nawet lepsze niż prawy alt,
bo mniej się odrywa ręce od klawiatury,
a ja niestety z powodów zdrowotnych teraz
im mniej muszę odrywać rąkę od klawiatury, tym lepiej.
Istnieje możliwość zrobienia sobie układu programisty w Emaksie,
Co też zostanie dołączone do audycji, jak to zrobić,
bo wiem, że wiele osób chciałoby sobie to zrobić.
Ale na potrzeby tej audycji będziemy pracować
jak typowi użytkownicy aplikacji Emacs.
Dobrze, wracamy, że tak powiem, do początku.
Jak już mamy ustawiony nasz język,
Wówczas warto by powiedzieć, co się dzieje w Emaksie na ekranie startowym,
bo Emaks, mimo że jest uznawany za program
dla niesamowicie zaawansowanych użytkowników,
to posiada kilka rzeczy, kilka uproszczeń,
które na pewno umilą i uprzyjemnią wam pracę.
Więc sobie przeczytamy, co tutaj mamy.
Jeżeli chcemy przejść w Emaksie do poprzedniej linii,
KONTROL-P jak PREVIOUS, do następnej linii KONTROL-N jak NEXT.
Jako że w EMAX-ie klawisz CONTROL jest bardzo wykorzystywany,
to ja sobie na klawiaturze sprzętowo przemapowałem klawisz CUPSLOCK,
którego nie używam, bo pisanie na CUPSLOCK-u jest niegrzeczne.
Przemapowałem sobie tenże CUPSLOCK na CONTROL,
dzięki czemu mogę do niego prościej sięgnąć ręką.
Powiem Wam w tajemnicy, że można w EMAX-ie używać klawiszy
Strzałek, górę, dół, lewo, prawo, do nawigacji.
I kontrol, lewo, prawo, to poprzednie, następne słowo i tak dalej.
Ale radzę wam nauczyć się tych dziwnych skrótów.
Kontrol P, kontrol N, kontrol F, kontrol B,
FB, forward, backward, poprzedni, następny znak.
Radzę wam nauczyć się tych skrótów, dlatego że w momencie,
kiedy porozmawiamy sobie o tzw. argumentzie uniwersalnym
czy też mnożniku,
Czy jak to można tłumaczyć? Zaraz się zresztą dowiemy, jak to zostało przetłumaczone na język polski.
Te skróty są niesamowicie ze sobą synergiczne.
Oznacza to mniej więcej tyle, że jak już nauczymy się tego, jak działa aplikacja Emacs,
i nauczymy się tych skrótów karkołomnych CTRL-F-B, A-E, CTRL-A, CTRL-E to początek, koniec linii na przykład,
Na przykład CTRL-E dwa razy, to przez Emacs Pica, i nauczymy się innych skrótów,
no to wówczas docenimy to, że nie musimy sięgać palcami po nasze klawisze strzałek.
Ale nikt wam nie broni używać takiego sposobu, jakim wy lubicie się poruszać.
W Emaksie właśnie o to chodzi, że program jest niesamowicie konfigurowalny,
więc każdy może sobie go dostosować do własnych potrzeb.
Tym się szczyci Emaks, że w tym programie absolutnie wszystko można sobie dostosować,
co się tylko chce. Na przykład mój plik konfiguracyjny ma kilkaset linijek,
a mimo wszystko nie jestem jakimś jeszcze zaawansowanym użytkownikiem programu Emaks.
Nie bójcie się, wy nie musicie mieć takich długich plików. Właśnie w Emaksie chodzi o to, że nikt nic nie musi.
Są oczywiście użytkownicy, którzy powiedzą wam, że jak używacie strzałek, to nie jesteście prawdziwymi użytkownikami Emaksa.
Ale takimi ludźmi się nie przejmujcie, bo to po prostu jest bez sensu. Program jest dla was, a nie wy dla programu.
Więc używajcie tegoż programu tak jak chcecie. Ja wam tylko pokazuję swój sposób na to.
Teraz wreszcie możemy sobie coś poczytać.
Przejdę sobie skrótem Control, znak mniejszości, czyli Control, Shift, przecinek.
Na początek buforu. Jak widać, mamy w prawym kanale,
nam powiedziało Beginning of buffer, czyli początek bufora.
W prawym kanale, ja tu mam tego ustawione, można mieć to na prawy kanał,
na lewy kanał albo na środek ustawione. Ja mam akurat na prawy kanał,
Bo tak lubię po prostu. To są takie powiadomienia, jeżeli korzystaliście kiedyś z Klangoplayera,
no to pan Raman, czyli twórca MXPK, wynalazł to kilkanaście lat przed Klango,
że można pozycjonować mowę w przestrzeni. I to bardzo pomaga.
Jak się do tego przyzwyczaić, ale nie musicie z tego korzystać.
Potem pokażę, w jaki sposób można na przykład to zmienić.
Dobrze, to idziemy sobie CTRL-N i sobie czytamy.
Ja teraz nie korzystam ze swojej konfiguracji specjalnie, żeby Wam pokazać,
jak Emacs na początku się zachowuje.
Domyślnie mamy włączony tryb interpunkcji.
Jeżeli chcemy wyłączyć interpunkcję albo ją zmniejszyć,
Aby ją zmienić tryb, to naciskamy ctrl-e, jak maxpeak,
d, jak dektok, dlatego że pierwsze wersje mxpeak’a
wspierały tylko syntezator mowy dektok i stąd się wzięła ta mnemonika.
Potem p, jak punctuation, czyli interpunkcja,
i wpisujemy sobie ny-o-ny-e, jak brak.
I potwierdzamy enterem.
Kolejny karkołomny skrót, ale zwróćcie uwagę na przykład na to,
Zobaczmy, jak to się robi w NVDA, czy np. w ZDSRze, bo to nie chodzi o to akurat, żeby szkalować jakiś konkretny program, że się insert P przełącza te tryby.
Jeżeli mamy ich więcej niż te domyślne, to musimy kilkakrotnie ten skrót nacisnąć.
A tutaj, jeżeli już wprawimy się w używanie tych skrótów, to jest to bardzo szybkie do zrobienia.
I już przestawiam sobie interpunkcję na taki tryb, jak chcę, czyli na brak.
Mamy domyślnie tryby none, some, most i all, czyli brak, niektóre, większość, wszystkie.
No i super. I możemy wreszcie czytać.
I tutaj mamy, że jeżeli chcemy kliknąć w link, to mamy nacisnąć mouse1,
Czyli lewy przycisk myszy albo wcisnąć Red, czyli Enter.
Ja przygotowałem na nasz podcast pewien plik,
ale w sumie zacząłem o nim mówić, ale potem go w sumie załadujemy.
Jeszcze nie teraz.
I tutaj ważna rzecz.
Jako że ten ekran jest dla nowych użytkowników,
to nie mamy typowej EMAX-owej konwencji.
Mamy napisane, że jeżeli chcemy wyjść z częściowo wprowadzonej komendy,
czyli powiedzmy, że nacisnę sobie Ctrl-E-D i potem stwierdzę,
że w sumie ja nie chcę nic zmieniać, to naciskam sobie tutaj Ctrl-G
i on przez błąd we MaxPicku mówi, że jest undefined,
ale spowodowało to, że porzuciłem to polecenie.
Dobrze, idziemy sobie dalej.
Tutaj ważna rzecz, bardzo mi się to podoba.
Pusta linia, program nie mówi tego, tylko po prostu mamy dźwięk.
Important help menu items.
E-mats tutorial learnbashits e-mats chrystrockets om mants.
Remat de e-mats manuel wief de e-mats manuel usink info.
Non, warranty gnu e-mats com es vit absolut eleno warranty.
Co pip more manuals ordering manuals hof to order printed manuals from DFSF.
Useful tasks.
Visit new filespecifyanewfilesname, toedidudefile.
No i tu mamy… Open home directory, open your home directory.
To operate on ites files.
O, mamy na przykład open home directory.
Tu mogę wszędzie naciskać enda.
Customize startup hangar initialization settings since loading this screen.
Gnu e-mats 30.1, build 1.
I tutaj mamy wersję Emacs. Możemy też tabem chodzić po linkach.
No a jak przejdziemy sobie do tego Emacs Tutorial i tutaj wam pokażę,
dlaczego ustawialiśmy tak naprawdę ten język.
Uwaga, wciskam Enter.
Mówi PreparingTutorial, czyli przygotowuje samouczek.
O, no i teraz znowu ktoś może powiedzieć, o Boże,
o Boże, przestawiłem interpunkcję, a tu znowu mi się zrobiło tak,
że nie czyta interpunkcję. No tak, bo domyślnie jak sobie zrobimy
Wpiszemy jakiś profil.
To jest tylko dla konkretnego bufora.
W EMAX-PIC-u właściwie, bo to jest wymysł EMAX-PIC-a, a nie samego EMAX-a.
Chociaż sam EMAX też się podobnie zachowuje w większości sytuacji.
Działa w taki sposób, że domyślnie wszystko co robimy tak zwanymi szybkimi ustawieniami,
czyli tak jak my to zrobiliśmy,
Jest tylko do tego konkretnego jednego bufora.
Więc jeżeli chcemy dla wszystkich buforów zmienić sobie ustawienie,
to naciskamy skrót CTRL-U jak Universal i potem znowu CTRL-E jak MSPEAK,
D jak DECTOG, P jak PUNCTUATION i wpisujemy sobie NANO.
Więc tak zrobimy.
I teraz krótki samouczek Emacsa.
Warunki kopiowania znajdują się na końcu pliku.
Pięknie nam wszystko czyta.
Notice.
Deme impurpose of the Emacs tutorial.
Polecenia Emacsa wymagają na ogół
wciśnięcia klawisza CTRL oznaczanego
czasami CTRL lub CTL lub klawisza META
oznaczanego czasami EDIT.
Albo ALT.
Dalej będziemy stosować następujące skróty.
C znak oznacza przytrzymanie klawisza CTRL przy naciskaniu.
Klawisza Znak, np. CF będzie odpowiadało
na ciśnięcie F przy wciśniętym klawiszu CTRL.
M-znak oznacza przytrzymanie klawisza Metaloop Alt przy naciskaniu.
Klawisza znak. Zamiast tego można nacisnąć i puścić klawisz.
ESC, a potem nacisnąć klawisz znak.
Uwaga, aby zakończyć sesję EMAXa, naciśnij CXCC, kolejno dwa znaki.
Właśnie, CTRL-X, CXCC to jest bardzo takie…
bardzo już typowa konwencja nazewnicza dla EMAXa,
którą będziemy widzieć tak naprawdę wszędzie.
CXCC, czyli CTRL-X, CTRL-C.
Oczywiście działa też MAC-owe Command-Q.
Ctrl-X, Ctrl-C to po prostu bardzo stary skrót,
który został wymyślony bardzo, bardzo dawno temu.
No więc po prostu mamy taką konwencję.
Wszędzie, gdzie będziemy widzieć, na przykład, nie wiem,
mógłbym powiedzieć, że jeżeli chcemy zmienić sobie prędkość,
Żeby zmienić sobie poziom interpunkcji, to możemy nacisnąć C-U-C-E-D-P,
ale wolę tego unikać, bo w mowie to dość dziwnie brzmi,
a w piśmie tak. Użytkownicy Emaksa generalnie komunikują skróty klawiszowe.
Dobra, poczytamy sobie jeszcze ten tutorial trochę.
Uwaga, aby zakończyć sesję Emaks, znać ćwiczenia dla ciebie.
Na przykład znaki, cudzysłów, na lewym marginesie oznaczają
w dalszej części tego samouczka. Ćwiczenia dla ciebie.
Na przykład…
Nota nas nie tyczy, bo my nie widzimy, więc i tak możemy sobie czytać.
Właśnie Ctrl N.
Zwróć uwagę na to, że kilka linii się powtarza. Gdy przechodzisz z ekranu na następny,
ma to zapewnić wrażenie ciągłości podczas przesuwania się w obrębie pliku.
CTRL V i META V, czyli ALT V, to taki… CTRL V to PAGE DOWN, jakby ALT V to PAGE UP.
I też tych skrótów można używać. Ja to może pokażę.
Podsumowanie przejść. Naciśnij przycisk polecenia.
Jeśli Emacs przestaje odpowiadać na twoje polecenia, to możesz go bezpiecznie zatrzymać.
Przyciskając CG, klawisza CG możesz też użyć B na zadane pytanie.
…okna EMACS może mieć otwartych kilka okien, z których każdy wyświetla własny tekst.
Pojęcie okna, jeśli chodzi o EMACS-a, nie odnosi się do osobnego okienka systemu okienkowego,
lecz do pojedynczego panelu wewnątrz okienka systemowego.
EMACS może też pracować na kilku oknach systemowych, dziesięciu oknach.
W terminologii EMACS-a nazywają się one ramkami. Opisane jest to poniżej.
Na tym etapie lepiej jest się nie zagłębiać w techniki wykorzystujące kilka okien.
Powinieneś jedynie wiedzieć, w jaki sposób pozbyć się nadmiaru okien,
które mogą się pojawić w wyniku wywołania EMACS-owego systemu.
Dobrze, tutaj jak sobie nazieśniemy, to oczywiście klasycznie będzie nam program mówił różne rzeczy.
Będzie nam po prostu czytał to, co przewinęliśmy.
Ale tutorial akurat możecie sobie sami zrobić.
Ja postaram się wam poopowiadać troszkę inaczej o tym.
Jeżeli chcemy zamknąć tutorial, to nazyskamy CTRL-X, K jak Kill,
i tutaj się nas pyta, czy chcemy zabić bufor. Dajemy Enter.
Czy chcemy zapisać pozycję w samouczku Y lub N, tak lub nie.
No i super. Zamknęliśmy samouczyk.
No, w edytorze tekstu chyba chodzi o to, żeby ten tekst edytować, no nie?
Więc ja sobie tylko troszkę… zrobię sobie jedną rzecz, którą mam tu przygotowaną.
Jak już tutaj jestem, zaraz później wytłumaczę, o co chodzi, tylko powoli.
Dziwnie mi się pisze z echem pisania.
Read or move it, read. Loading dasz chwilę. Kwotę. Tilde slash cew trzy dot. Co? Loading slash. Co?
Users slash nuno slash dot emacs dot dd slash voice dash definitions dot l left paren source read paren a w trzy dot done.
Dobrze. Wszystko się teraz udało.
Semi, semi. Semi, semi. Ten, ten, ten. Lefto paren loading dasz chwilę.
Kwotę. Tilde slash dot emacs dot dd slash voice dash definitions dot l kwotę. Read paren.
O, i tu właśnie pojawia się potęga Emacsa.
Jeżeli ktoś się zastanawia, dlaczego na przykład ja tego programu używam.
Osoby widzące, jak na przykład programują, to mają coś, co się nazywa kolorowanie składni.
To jest technika, która polega na tym, że różne elementy kodu są określane w różny sposób.
I o ile w takich dokumentach po prostu da się to jakoś załatwić,
NVDA na przykład potrafi mówić, czy VoiceOver potrafi niektóre parametry mowy zmieniać,
na przykład prędkość czy wysokość, to w Emacsie to jest wyniesione na zupełnie nowy poziom.
Tutaj możemy sobie tak dostosowywać to, w jaki sposób EMAX nas informuje o różnych rzeczach,
że to jest po prostu niesamowite.
Ja już sobie wczytałem plik Voice Definitions, który wam też udostępnię,
w którym sobie po prostu spisałem jakimi głosami, co program ma informować,
a załadowałem to dlatego, żeby już potem nie musieć tego robić,
Zobaczcie, jak już zaczniemy robić coś ciekawego.
Ważną rzeczą, którą powinien robić każdy edytor tekstu, jest edycja tekstu,
więc porozmawiajmy sobie troszkę o tym, jak na przykład utworzyć nowy plik w Emaksie.
Aby utworzyć nowy plik w Emaksie, naciskamy C, X, C, F, czyli CTRL, X, CTRL, F.
Potem czyta różne rzeczy.
To jest taka biblioteka IDO. Zapomniałem jej wyłączyć.
Wy jej domyślnie nie będziecie mieli, wam nie będzie tak gadało dużo.
No i teraz możemy sobie wpisać ścieżkę do jakiegoś pliku,
nawet nieistniejącego. Wystarczy, że sobie wpiszę
Tylda, jak katalog domowy, ukośnik, downloads na przykład.
No i Ewa nam powiedziała, że jest tryb tekstowy.
We Maxie są tryby główne i tryby mniejsze, o tym sobie później porozmawiamy.
No i teraz jestem sobie w tym trybie tekstowym i mogę sobie pisać różne rzeczy, na przykład…
To jest test.
No i mogę sobie CTRL, CTRL-lewo, prawo chodzić.
Ja akurat po słowach polecam chodzić OPTION czy ALT-F i ALT-B.
Mogę chodzić przód, tył.
Mogę usunąć słowo skrótem OPTION-D.
Całe słowo poszło.
Oczywiście Control Backspace też działa, ale ja staram się Wam mówić o tych emaksowych skrótach,
no bo o emaksie jest audycja. Edytować tekst raczej każdy, myślę, potrafi.
Możemy też kasować pojedyncze znaki.
Warto powiedzieć, że Control D w przeciwieństwie do Backspace działa trochę inaczej.
Backspace kasuje, tak jak na Windowsie, znak na lewo.
Natomiast CTRL-D kasuje znak, na którym obecnie znajduje się kursor.
Teraz kilka takich skrótów, co byśmy mogli sobie chcieć zrobić we Maxie.
Na przykład, jak zauważyliście, jak ja sobie piszę…
No to mamy echo pisania. Ja osobiście nie lubię bardzo echa pisania.
Ja zawsze to wyłączam.
I jeżeli wy też nie lubicie echa pisania i chcecie się go pozbyć,
to nadziskamy C-U-C-E-D-K.
Control-U jak uniwersal,
Control-E jak maxpeak,
D jak dektok, czyli zapamiętajcie sobie, że mowa,
i K jak keyboard, czyli keyboard echo,
i to wyłącza nam echo znaków.
Więc Control-U, Control-E-D-K.
I tutaj nam mówi emacspeak charakter echo.
To jest ważne, zapamiętajcie sobie to emacspeak-character-echo,
dlatego że jeżeli chcielibyście, żeby wam zawsze to wyłączało,
to możecie sobie dodać to do waszego pliku konfiguracyjnego.
Wyłączymy sobie jeszcze echo słów.
Control-U, Control-E, D-W.
U-W jak words.
No i teraz da się pisać.
Piszemy sobie…
To jest test pisania w programie Emacs.
Enter jak nowa linia.
Mamy taki dźwięk, który oznacza, że nam program przeszedł do nowej linijki.
No i możemy sobie napisać coś z polskimi znakami.
To jest…
I próbujemy Alt-L.
No nie da się.
Alt-L to coś innego jest.
To robimy u-kośnik.
To jest dy-u-kośnik.
L dłuższy tekst.
I będziemy sobie pisać dużo więcej różnych rzeczy
w celu pokazania, jak działa wypełnianie paragrafu.
I teraz sobie przeczytamy to.
Nie wiem, ile tutaj mam znaków, to jest akurat ważne.
123 znaki mam.
Jak sobie naciśniemy Ctrl E dwa razy,
no to wówczas nam przejdzie do końca linii
i nam przeczyta, ile mamy znaków.
Fajnie.
No ale na przykład jakbyśmy chcieli napisać wpis na blogu i byśmy napisali wstęp, paragraf jakiś bardzo, bardzo długi, to cały ten paragraf byłby w jednej linijce.
No i co wtedy?
O, tutaj Emacs… Swoją drogą, Emacs jest znany z tego, że bardzo nie lubi, jak się crashuje.
Crash nie za wiele nam zaszkodzi, bo program świetnie sobie radzi z zapisem plików.
Nawet jak się nam, nie wiem, odłączy prąd czy coś, to będziemy mogli odzyskać to, nad czym pracowaliśmy.
Więc to też jest, myślę, bardzo fajne. Ale o czym ja mówiłem? O wypełnianiu.
Możemy sobie ustawić margines, czyli ile ma zajmować linijka.
Z kodem CTRL-X i F jak fill.
I jak widać, program mi tu domyślnie wpisał 123,
no bo możemy sobie ustawić kursor w miejscu, w którym chcemy.
No ale nie musimy, więc ja sobie to wpiszę 72.
Nacisnę sobie Enter.
I teraz ważna rzecz. To się nam automagicznie nie zmieni.
Musimy użyć skrótu meta-q. Nie wiem, dlaczego akurat q, czyli alt-q.
Paragraf zostanie po prostu wypełniony.
I zaraz zobaczymy, jak to działa.
To jest dłuższy tekst i będziemy sobie pisać dużo więcej kontrolat dot w.
To jest dłuższy tekst i będziemy sobie pisać dużo więcej różnych rzeczy w celu…
I tu się nam kończy.
Więc w ten sposób możemy to…
Tutaj jest taki ciekawy błąd we MaxPeaku, że niektóre stryngi Zośka tak śmiesznie kończy.
Możemy sobie też, jak już teraz będziemy sobie pisać,
ja sobie tą linijkę, żeby już nie tracić czasu, skopiuję do schowka.
W tym celu naciskam sobie CTRL A, jak początek linii, CTRL Spacja, żeby ustawić marker i potem CTRL K, żeby tą linijkę ubić i wklejamy CTRL Y, jak Young.
To jest dłuższy tekst, to jest dłuższy tekst, to jest test pisania w programie Emacs.
To jest dłuższy tekst i będziemy sobie pisać dużo więcej.
Warianty gnu Emacs, co my zwi…
No i mamy. To możemy sobie tak, w taki sposób pracować, w bardzo prosty, myślę, sposób na tekście.
Warto powiedzieć też o tym, że Emacs ma swego rodzaju historię schowka.
Zaraz ją zademonstruję, wpiszę sobie na przykład test 1, potem to usunę, skopiuję.
Test 1, test 2, skopiuję.
Test 1, test 2, test 1, test 2.
Test 3, test 3, test 3.
Też sobie skopiuję.
No i powiedzmy, że chcę sobie coś wkleić.
Naciskam sobie CTRL-Y.
Test 3.
I wkleja się nam test 3, czyli to, co mamy domyślnie w schowku.
Ale możemy poruszać się po tak zwanym pierścieniu
skrótem OPTION-Y.
Alt-Y.
Przepraszam, że ta makowa terminologia
mi bardzo wsiadła
i jest mi momentami ciężko.
Test jeden, test dwa, kropka, test, test trzy, test jeden, test, kropka, test, test, test, kropka, test, test trzy, test jeden, kropka.
Jak widać, jest to pierścień, po prostu przelatujemy naokoło po tym pierścieniu
i Alt-Y nam po prostu zamienia to, co mamy w danym momencie wklejone w tym miejscu.
Czyli Ctrl-Y, wklejamy ostatni element i Option-Y, czy Alt-Y.
Przechodzimy sobie po tym tekście.
Teraz kolejną rzecz, którą możemy chcieć zrobić,
edytując tekst, to na przykład napiszemy sobie
mam na imię Arkadiusz.
I zobaczę, że oj, przez przypadek Arkadiusz napisałem z małej litery,
Więc ustawiam się na przykład na tym A w Arkadiuszu
albo na jakimkolwiek znaku tego słowa i naciskam sobie Option U.
Nie Control U, tylko Control C, Option C.
I mamy Arkadiusz z wielkiej litery.
Skrót Option C, capitalize, po prostu sprawia,
że pierwsza litera danego słowa jest duża.
Ten skrót, co się pomyliłem, sprawia, że całe słowo jest wielkimi literami.
I option L sprawia, że słowo jest małą literą pisane.
Nazisnąłem sobie option L i znowu wszystko z małej litery.
I bardzo fajnie to działa, bo możemy dzięki temu sobie szybko zmieniać wielkość liter w słowie.
Kolejną rzeczą, którą by się przydało robić, to jest zapisywanie plików.
W tym celu naciskamy Ctrl-X, Ctrl-S.
Mamy takie dźwięki, saving, nie mamy żadnego okna zapisywania.
Ctrl-X, Shift-S możemy zapisać plik jako, jeżeli byśmy chcieli go z jakiegoś powodu
np. zduplikować. Teraz opowiem o kolejnym poleceniu, które może być dosyć przydatne.
To jest polecenie OPTION X, czyli EXECUTE EXTENDED COMMAND.
To jest polecenie, które wymaga od nas znajomości nazwy polecenia emaksowego.
Ale ja na przykład dużo pracuję z tekstem takim, gdzie piszę tak zwanym camel case’em,
czyli pierwsze litery każdego słowa są duże.
Na przykład powiedzmy, że napiszemy sobie TYFLOPODCAST,
ale w taki sposób, że T i P jest duże, ale nie ma spacji.
No i teraz, jak sobie przejdę kontrol…
strzałka w lewo, tudzież Alt-B, to mamy to jako jedno słowo.
Ale jak sobie naciśniemy Mx, czyli Alt-X,
i wpiszemy sobie subword, pauza, modę, naciśniemy Enter,
i teraz będę sobie szedł Alt-F czy kontrol w prawo,
To możemy sobie chodzić po poszczególnych elementach
takiego kompozytowego słowa.
Kolejną rzeczą, którą chcielibyśmy może robić,
jest automatyczne uzupełnianie tekstu.
Nie do końca automatyczne, ale na przykład
jeżeli właśnie tutaj mamy ten tyflopodcast,
to możemy sobie wpisać
Prowadzę aktualnie audycję w serwisie i naciśniemy sobie np. ty-option-slash.
Program automatycznie mi to uzupełnił.
Wolę to niż np. jakieś wyskakujące okna, że mi on cały czas gada,
co mi może udostępnić.
Emacs to jest trochę zupełnie inny sposób pracy.
Ale myślę, że możecie się też na to przestawić.
Jeszcze jedna taka rzecz.
Jeżeli piszecie wpisy jakieś w Markdownie albo coś,
to może się wam spodobać kolejna funkcja option slash.
Możemy uzupełniać ścieżki.
Na przykład wpiszę sobie pełna ścieżka
albo po prostu ścieżka do katalogu użytkownika.
Wpiszę sobie ukośnik.
Dwa razy ukośnik, bo muszę uciec od wprowadzenia polskiego znaku.
On już mi to uzupełnił.
Users. N, U jak Nuno.
Oj, mam włączone.
U jak Nuno.
Znowu slashdown.
I tym Option Slashem mogę sobie uzupełniać ścieżki.
Dla mnie jest to naprawdę magiczne.
Piszę duże jakichś konfiguracji na przykład,
albo po prostu czasami piszę coś w Markdownie
i chcę dołączyć obrazek albo cokolwiek innego,
więc to się po prostu przydaje.
Teraz przejdę sobie do innego pliku,
Kolejna rzecz, którą myślę, że każdy z nas będzie kiedyś chciał zrobić,
czyli przeszukać jakiś plik. Ja w tym celu sobie otworzę bardzo duży plik.
Otworzę sobie książkę o Emacsie. Tak są.
Jak widzicie, bardzo szybko można nawigować po systemie plików.
Jak się tego nauczymy?
Program bardzo dobrze sobie radzi z autouzupełnianiem,
więc ja na przykład, jak chcę przejść do folderu nuno,
to naciskam u-n i już jestem w katalogu użytkownika.
Nie muszę też u-n, mogę tilde robić, ale mi jest wygodniej zrobić u-n.
Wy możecie robić tilde, jak chcecie.
Więc naprawdę bardzo szybko, błyskawicznie można nawigować po systemie plików.
Może się nie wierzyć, bo ja e-baksa korzystam, to jak ja to nazywam, zarabiania na chleb.
Więc muszę być produktywny.
No ale dobra, jesteśmy już sobie w tej książeczce.
I teraz, jak przeszukać jakiś plik.
W poszukiwaniu słowa na przykład…
Buffer.
Naciskamy sobie w tym celu Ctrl S.
I program mówi nam iSearch,
czyli Incremental Search.
To jest wyszukiwanie inkrementalne.
Wyszukiwanie inkrementalne polega na tym,
że program automatycznie przenosi nasz kursor
w miejsce, gdzie…
znajduje się jakieś wystąpienie.
Czyli np. wpiszemy sobie słowo buffer, by…
O, i tutaj już znalazło mi bu.
I jak widać, jest trochę niższym głosem to odczytywane.
Czyli od razu mamy podkreślone.
Osoby widzące mają podkreślone.
My mamy podkreślone dźwiękiem, gdzie to słowo się znajduje.
Buffer.
Emi, emi, mxvc, mxvcdiff, przecinek, cxv, równa się, diff, buffer, end last revision.
No i już, jesteśmy. I teraz jak chcemy następne wystąpienie słowa buffer, to CTRL-S,
aktiwe, buffer, kropka, for instance, chk, followedby, cxvv, shows you not only the name of the,
if you run the command, cxvd, przecinek, a, your current, buffer, s repository,
things we can track and modify if you less are shown here, good.
To jest duża książka, ma kilkaset stron, a mimo to program
Bardzo szybko przeszukuje to.
Domyślnie EMAXa nie interesuje, czy słowo jest z małej czy z wielkiej litery.
I tutaj znowu wielka mądrość twórców. Teraz się nie myślę, nazwalibyśmy to głupotach.
Jak zaczniemy pisać słowo z małej litery, to EMAXa nie interesuje, czy słowo jest z wielkiej czy z małej litery napisane.
Przedpowiedzmy, że wpiszemy słowo buffer z wielkiej litery.
Naciskam sobie znowu CTRL-S.
Swoją drogą, jak nacisnę CTRL-S dwa razy, to on wywoła ostatnie wyszukiwanie.
Ale wpiszemy sobie buffer z wielkiej litery.
I jak widać, mamy inny wynik wyszukiwania,
Bo tamte inne słowa, buffer, były z małej litery.
Teraz, żeby potwierdzić Wam, że to cały czas w taki sposób działa,
to wpiszemy na przykład buffer na shift’cie.
Jak widać, mieliśmy pębenek, który oznacza, że nie ma wyszukiwania.
Nie istnieje taka fraza.
Wyszukiwanie nam po prostu się wyłączyło.
A propos wyszukiwania jeszcze, no to możemy robić inne rzeczy.
Na przykład jest takie polecenie.
Nie pamiętam, szczerze powiedziawszy, jego skrótu klawiszowego.
Przyznam się bez bicia, bo używam go relatywnie rzadko.
Ale jest na przykład polecenie OCCARE, OCCUR, więc nacisnę sobie OPTION X
i wpiszę sobie OCCUR.
I tutaj on mnie straszy, że matching regex, ale nie musi być absolutnie wyrażeniem regularnego, może, ale nie musi.
Piszemy sobie słowo buffer, wyciśniemy Enter.
I teraz…
Otworzył się nam kolejny bufor.
Czy ten OKR?
No i zaspoilowałem wam, że ePUBy można eMAXem czytać.
Kurcze, pieczone. Absolutnie nie chciałem tego zrobić.
Jak widać, mówimy, że strzałkami chodzi.
Mamy tutaj już te numery linii podane,
że jak sobie wrócimy do buforu tego, który nas interesuje,
to już lądujemy automatycznie w tym miejscu, w którym ta fraza jest.
To nie jest cała potęga komendy OKR,
bo jak sobie naciśniemy E literę…
To teraz się nie uda raczej, ale spróbujemy, bo…
…
To się częściowo udało, ale ja to pokażę za chwilę na pliku, nad którym mam kontrolę,
do którego mogę pisać.
Ale jak sobie naciśniemy literkę E w tym buforze OKR,
to możemy edytować te linijki, w których znajduje się coś.
Np. OPTION% możemy robić ZNAJDŹ i ZAMIEŃ i coś edytować.
Możemy zamienić jakieś słowo we wszystkich liniach,
w których znajduje się inne słowo,
bez jakiejś wielkiej znajomości wyrażeń.
Regularnych, na przykład.
Swoją drogą, wyrażenia regularne w Emaksie, to ojojoj, to jest…
To boli. To bardzo boli.
Już prościej jest Emaks Lispa wykorzystywać.
Ten silnik wyrażenia regularnych jest jakoś niezwykle dziwny.
A propos VAT Emaksa, bo…
Przecież Emaks VAT-y też posiada.
No i jak już na przykład skończymy edytować, to Ctrl-C, Ctrl-C jak komit.
I znowu lądujemy w Ochre Mode. Oczywiście nic nie zedytowałem, no bo…
Nie mam kontroli nad tym buforem.
Jeżeli jesteśmy w tym trybie OKR,
to nie musimy tak skakać po tych buforach,
tylko możemy w tym buforze głównym, czyli w tym buforze z książką,
np. nastawić opcję G, opcję N.
To nam mówi Next Locus from OKR.
Czyli możemy sobie OPTION G, OPTION N przechodzić.
OPTION G jak GO, OPTION N jak NEXT, GO TO NEXT.
Możemy przejść do następnego wyniku, w tym OKARE.
To jest niezwykle, myślę, fajna rzecz.
Bo możemy sobie, dzięki temu nie musimy opuszczać tego bufora.
Ja na przykład czasami mam kilkadziesiąt albo kilkaset buforów otwartych.
Najwięcej mi się zdarzyło 146, mieć chyba buforów otwartych, jak pracowałem kiedyś.
Więc tych buforów się w pewnym momencie robi całkiem dużo.
Możemy szybko przechodzić pomiędzy buforami,
sobie naciskiwamy CTRL-X, B jak buffer.
I wpiszemy sobie np. TXT, ENTER.
I już lądujemy w konkretnym buforze.
Więc warto polecenie CTRL-X, B znać.
Jak buffer, bo dzięki niemu możemy sobie zaoszczędzić sporo, sporo, sporo czasu.
Dobrze, ja się musiałem niestety napić.
Zaraz przechodzimy sobie dalej, do kolejnej ciekawej rzeczy.
Jeszcze tylko pokażę szybko, jak działa to edytowanie pliku za pomocą OKAR.
Więc otworzymy sobie plik, nad którym już mam kontrolę.
O, mam już kontrolę nad tym plikiem. Bardzo przepraszam za to, że wcześniej było tam rzeczy, które nie powinny się tu znaleźć.
Dobrze, mam już kontrolę nad tym plikiem.
Więc powiedzmy, że chcemy sobie sprawdzić,
czy w tym pliku jest m-x,
czyli zwyczajowe określenie alt-x.
Sprawdzimy to. Sam tego nie wiem.
Ok, m-x.
Jest dużo.
Mamy to, OK.
O.
No i mamy tutaj różne rzeczy związane z tym emiksem.
Więc ja sobie nacisnę literkę E jak edit.
No i powiedzmy, że chce edytować mx na alt x.
Ale nie we wszystkich przypadkach.
Ustawiam się tutaj, alt plus x.
Ustawiam się tutaj, mx.
I teraz naciskamy.
I teraz naciskamy.
I teraz naciskamy.
Jeszcze zobaczę, gdzie to jest.
Linijce.
Zaczyskamy sobie kontrolę C.
Tam nic.
I wracamy do linków.
I przejdziemy sobie Command-G, Command-G do linijki 19.
Pozwijały mi się te…
Jak widać, sobie zedytowałem to, co mi wyrzucił ten ocher.
Więc to jest bardzo fajne. Możemy sobie dowolnie edytować.
Jest opcja znajdź i zamień, opcjon procent, czyli opcjon shift 5.
Ale znajdź i zamień działa w prosty sposób, zamienia A na B.
A tutaj, jak sobie edytujemy, na przykład ja bardzo lubię słowo
PONIEWAŻ i czasami za bardzo go używam, więc jak sobie piszę jakiś
dłuższy tekst, to robię sobie mxoker, wpisuję PONIEWAŻ i sprawdzam,
gdzie tego słowa użyłem i się zastanawiam,
Czy może tutaj zmienić na WIĘC, tutaj zmienić na jakieś inne słowo.
Więc myślę, że to polecenie OKER jest bardzo fajne.
I nie wiem, czy inne edytory tekstu coś takiego posiadają.
Szczerze powiedziawszy, tego nie wiem.
Natomiast nie bez powodu otworzyłem ten plik,
bo kolejną bardzo potężną rzeczą w aplikacji Emacs jest tzw. Org Mode.
Jak określić Org Mode?
Org Mode to jest, nie wiem jak po polsku się nazywa ta gałąź programów, to jest Outliner.
To jest narzędzie, które pozwala nam stosować do naszego pliku taką drzewiastą strukturę.
Czyli ja tutaj mam, jak czytałem książkę o A.M.A.X. to robiłem sobie notatki z tejże książki.
I jak sobie idę teraz strzałkami,
to mam tutaj różnego rodzaju rozdziały tej książki.
Ja sobie to tak podzieliłem, jak te notatki robiłem.
I to są nagłówki. Ja jak sobie idę strzałkami,
to mam tylko to. I teraz jak chcę głębiej wejść,
powiedzmy interesuje mnie rozdział pierwszy,
naciskam klawisz Tab,
idę sobie w dół,
Powiedzmy, że interesuje mnie getting help, czyli jak uzyskać pomoc w EMAXie. Znowu tab.
Wszystko w porządku.
Mała interpunkcja.
No i tutaj mamy te różne rzeczy. Ork mode, takim najprostszym jakbyśmy chcieli używać ork moda.
No to co? Gwiazdka to nagłówek. Gwiazdka, gwiazdka, nagłówek poziomu 2 i tak aż do 6 gwiazdek możemy zagnieżdżać te nagłówki.
Plus to lista, czyli plus spacja jabłka, plus spacja banany, to elementy listy.
Oprzynęter, możemy tworzyć nowe elementy listy, jeżeli już mamy jeden stworzony na tym samym poziomie.
Tab, rozwijamy na główki. Shit tab, możemy wszystko zwinąć.
Mamy overview.
To jest akurat fajne, bo czytamy sobie na przykład coś, jesteśmy gdzieś bardzo głęboko.
No i chcemy sobie wrócić gdzieś.
Chcemy taki jakby spis treści zrobić.
Te dokumenty orgowskie też można eksportować.
Do tego służy polecenie org.publish.
Możemy do różnych formatów eksportować.
Do PDF, do HTML, do ODF.
I możemy zainstalowywać nowe wtyczki.
Na przykład jest wtyczka org2blog,
która pozwala nam publikować wpisy na WordPress.
Mam ją zainstalowaną, ale się nią jeszcze nie bawiłem.
Teraz, jeżeli będziecie kiedyś czytać o Emaksie, to pewnie sobie przeczytacie,
że pierwszą rzeczą, którą każdy użytkownik Emaksa powinien zrobić,
to jest wyłączenie paska menu.
Nie zgadzam się z tym absolutnie.
Jak wiecie, skróty Emaksa są dość egzotyczne,
więc pasek menu może się nam jak najbardziej przydać.
Teraz o tym pasku menu sobie porozmawiamy.
Aby dostać się do paska menu, naciskamy skrót CTRL plus akcent.
Jak widać, mamy pasek menu, taki dość typowy file edit options.
B. EGFALS, EGFALS, GREATER, EGFALS, TOLLS, EGFALS, EGFALS, TABLA.
Mamy tabelę, mamy org, EGFALS, EGFALS, TEXT.
O EGFALS, H EGFALS, HELP.
Czyli powiedzmy, że chcemy org. Naciskamy ENTER.
HACKATHMAKING COMPLETION.
S. EGFALS, EGFALS, GREATER, SHOW, HEEDY.
R. EGFALS, EGFALS, GREATER, REFRESH.
…
…
…
…
…
O, to np. mamy dates and scheduling, czyli daty i planowanie.
Naciskamy sobie Enter.
Np. Ctrl-C, Ctrl-Y to oblicz różnicy czasów.
No ale tutaj nam to nie zadziała, bo nie mamy żadnego timestampu, czyli znacznika czasu.
Wstawimy sobie na przykład…
Gdzieś tutaj. Jeszcze raz.
Org muszę sobie znaleźć.
…
Znajdziemy…
…
…
Control C, Control kropka.
Jak widzicie, Org Mode podkreślił to jakąś inną czcionką
i my mamy to czytane innym głosem.
…
I na przykład możemy sobie teraz coś z tym zrobić.
Na przykład, nie wiem, skopiuję sobie to.
…
I znowu to wkleimy.
6 sierpnia, D-E-W-Ś-Z-O-Ś-Z-A-5-2-0-2-L-E-O-S-P-A-S-P-A-S-L-E-2-0-2-5-D-A-0-8-D-A-0-6-S-P-A-S-6-N-O-5-P-S-W-E-D-G-A-5-D-E-U
I THU wpiszemy jak wtorek. I zobaczymy, jak działa ta komenda z różnicą czasu.
…
Ale pewnie ten przedział trzeba jakoś inaczej zdefiniować.
No ale nic, myślę, że mimo wszystko jest to dosyć fajne i ciekawe,
że możemy sobie w taki sposób robić różne rzeczy.
Jak widać, menu w Emaksie ma bardzo dużo opcji.
Podejrzewam, że dlatego użytkownicy często mówią, żeby nie korzystać z niego.
No ale jak się uczymy, to myślę, że warto po prostu z tego menu korzystać.
Ja sobie tu jeszcze zobaczę do swoich notatek, bo ciężko by mi było wszystko
wspomnieć. Mamy bardzo dużo materiału do przerobienia.
Już tu zaraz sobie dojdziemy.
Pamiętajcie, że możecie się z nami kontaktować na Facebooku, na YouTubie,
na kontakt.tyflopodcast.net,
No i tak. Myślę, że teraz mogę pokazać parę ciekawych rzeczy, które Emaks potrafi robić, myślę, że dość fajnie, niezwiązanych już koniecznie z edycją tekstu, chociaż Emaks jest głównie edytorem tekstu, no ale o tym są bardzo długie filmy na YouTubie, więc my w kilkugodzinnym podcaście absolutnie tego nie robimy.
W tym pliku, który dołączę, też będziecie mieli spis różnych poleceń, które was mogą zainteresować.
Ja sobie tu muszę kilka rzeczy przygotować, a właściwie sprawdzić, czy jest dobrze przygotowana.
Więc ja na razie sobie wyłączę.
Dobra, wszystko jest gotowe, więc ja od nowa oddaję wam dźwięk.
O, i już się nie udało. Teraz…
Nie, nie ma. Mogłam tego nie zabierać.
O, teraz jest.
Emacs może też służyć za bardzo skuteczny menadżer plików.
Do tego służy polecenie D-Red, czyli D-Red Story Editor,
Directory Editor, edytor katalogów po prostu.
W tym celu robimy sobie opcjon X, wpisujemy D-Red, Enter,
wpisujemy ścieżkę, ja sobie wpiszę swój katalog pobrany, Enter.
No i mamy listę plików. Nic specjalnego.
Możemy M oznaczać te pliki.
M działa tak, że oznacza plik i przechodzi dalej,
czyli możemy sobie kilka plików pod rząd oznaczyć.
Ciekawe, w Direct jest to tyle ciekawe, że np. możemy sobie nacisnąć gwiazdkę,
potem kropkę.
Oj, coś mi to…
O, przepraszam, gwiazdka, gwiazdka.
Możemy oznaczyć pliki wykonywalne, czyli no właśnie np. pliki jakieś,
pliki np. jakieś, czy to egzeki, czy jakieś inne.
Ale co na przykład, jeżeli zapomnimy sobie jakiegoś skrótu,
pamiętamy, że coś było z gwiazdką, ale nie do końca pamiętamy, co?
W tym celu możemy nacisnąć sobie gwiazdkę,
potem CTRL-H, jak HELP,
i wszystkie skróty z gwiazdką, które dotyczą się aplikacji Direct,
będą nam pokazane w innym oknie.
Nie musimy zmieniać okna, jeżeli chcemy sobie czytać pomoc.
W tym celu możemy naciskać ESC i strzałkę do góry.
Intent 2, plus jocan, emacs30.1.
Hardware 1, master emacs, emacs.org, starhelp, star, top,
diretmodem, diretmodemajormodem, bindings, starting, wit, asterysk,
dwukropek, kellbinding, cn, diretnext, marketfile, cp, diretpref, marketfile.
Czyli gwiazdka, to są generalnie skróty związane z oznaczeniami plików.
Czyli gwiazdka ctrl-n to następny zaznaczony plik,
gwiazdka ctrl-p poprzedni.
Wyprzednik, diretunmark, allmarks, percent, diretmarkfiles, regexp,
Czyli np. gwiazdka, ukośnik, zaznacza wszystkie katalogi.
Czyli np. gwiazdka, ukośnik, zaznacza wszystkie katalogi.
O, np. małpa, dowiązania symboliczne, czyli np. na Windowsie skróty.
Tak że to się, myślę, może bardzo przydać.
Emacs bardzo często jest nazywany samodokumentującym się programem.
No i myślę, że warto z jego samodokumentowalności korzystać,
Dlatego, że ja już długo korzystam z EMAX, a też niewiele na jego temat wiedziałem.
Więc powiedzmy, że chciałbym się nauczyć, w jaki sposób korzystać z aplikacji Direct,
czyli z tego edytora aplikacji.
Ja sobie tu poubijałem różne okna w EMAXie, które mi się pootwierały.
Tym się nie przejmujcie. O tym opowiadam wam za chwilkę.
Jeżeli chcemy sobie uzyskać informacje, jakąś taką pomoc odnośnie trybu, w którym się znajdujemy,
naciskamy sobie skrót Ctrl H, jak help, i M, jak mode.
No właśnie, to jest ważne, że my edytujemy te katalogi,
z czym wiąże się jedna bardzo, bardzo, bardzo potężna funkcja,
o której za chwilę opowiem.
CX, CX, to mowe pagawise. Cudzy, cudzy słów. Editing.
Means that you can run shall some month some filles. Wisi.
Some press, load or bite of some filletem. Hang a tail fillet at the bootess.
And insert subdirectories into the same bootfer. You can mark fillets for later some months or
flag them for the latium, a liter fillet. By fillet or alfillet smatfing certain criteria.
You deboof, you can mowe using the usual source or modem.
Także to tak mamy tą dokumentację.
Bardzo długa ona jest.
Ale tutaj mamy pod tą całą dokumentacją keybindings
i to jest automatyczny spis skrótów klawiszowych.
Ważne jest to bardzo, dlatego że jeżeli sobie zmienicie skróty,
a na pewno jeżeli zainteresujecie się Emacsem,
będziecie jakoś bardziej w niego grali,
Bo mi się przypomniało, że chciałem wam pokazać,
że w Emaksie też gry są, żeby nie było, że tak nutno i poważnie jest.
Jeżeli będziecie korzystali z Emaksa,
no to na pewno sobie w nim coś zmienicie.
I tutaj mamy bindingi.
WYKRZYKNIK
Właśnie na przykład wykrzyknikiem możemy uruchomić jakieś polecenie na plikach.
To jest tak naprawdę dowolne polecenie. Możemy, nie wiem, wysłać plik na jakiś serwer.
Duże E, E ma cyspę, jak biret e, p, w, w. Duże F, E ma cyspę, jak wizerb s, fint, file, as, rot.
Duże G, biret do ch, g, r, p. Duże H, biret do hard link.
Duże I, biret do info. Duże L, biret do loat.
Duże M, biret do chmot. Duże N, biret do man.
Duże O, biret do hown. Duże P, biret do print.
Duże Q, biret do fint, reg, eks, pent, replace. Duże R, biret do rename.
Duże S, biret do symlink. Duże T, biret do touch.
Duże U, biret unmark, al, marks.
Czyli możemy zmienić na te modyfikacje kilku…
Także jak widać, ja tutaj Wam chcę pokazać…
Dlaczego to, że mamy tutaj bardzo dużo takich różnych rzeczy?
Jak widać, mamy naprawdę bardzo dużo tutaj poleceń.
I jak widać, dlaczego ja wam te dokumentacje pokazuję,
no, mamy też skróty Max Peake’a,
o którym prawdopodobnie twórcy Direta nie wiedzieli.
Na tym polega ta samodokumentowalność Maxa,
że on sobie jakby sam te dokumentacje generuje
Na podstawie różnych danych.
Nas interesuje polecenie Edit, więc oczywiście CTRL-S też tu działa.
Więc tutaj też działa oczywiście CTRL-S, przeszukiwanie.
O, coś się chyba mi zepsuło, słychać mowę?
Chyba nie słychać mowy, bo przestałem mieć opóźnienia nagle.
Nie, nie słychać mowy niestety.
Starownik się wywalił.
No niestety urok audycji na żywo, do których nigdy nie miałem talentu.
O, chyba teraz… i wróciło.
Bardzo ciekawą rzeczą, jeśli chodzi o Dajreda, jest to, że jak sobie naciśniemy literkę W…
A ja jestem w trybie pomocy teraz, mogę sobie naciskać.
Jak sobie naciśniemy literkę W albo ewentualnie CTRL-X, CTRL-P…
To jesteśmy w trybie edycji. I teraz…
Jak sobie będę chodził strzałkami?
To mogę sobie edytować wszystko, co mi się żywnie podoba w tym.
Czyli na przykład nie chcę, żeby to był plik dmg, chcę, żeby to był plik .dat.
Edytuję to.
Tu mam jakieś ISO, to powiedzmy, że zmienimy je na zip.
I jak nacisnę CTRL-C, CTRL-C,
to mi powie Committing Changes. I teraz, jak sobie zrobię…
Oczywiście też to działa. Jak sobie nacisnę CTRL-S,
wpiszę sobie zip.
RWR-RU-1-NUNO-staw-3-miliardy-31-milionów-306-tysięcy-dwieście-czterdzieści-jul-pięć-trzynasta-czterdzieści-siedem-fedora-kde-desktop-liwe-raw-fide-dwadzieścia-milionów-dwieście-pięćdziesiąt-tysięcy-siedemset-piąty-en-zero-a-r-sześćdziesiąt-cztery-zip.
To widać, że te zmiany zostały napisane do dysku.
No i jeżeli ktoś jest jakimś superlinuxiarzem i ogarnia te kolumny tych poleceń,
Tak jakbyśmy wpisali sobie ls, pauza lr chyba domyślnie.
Też możemy sobie zmieniać format, w jaki sposób Direct pobiera informacje o tych plikach.
Myślę, że to jest dosyć interesujący, ten directory editor.
Ten program do edycji katalogów, jaką używam.
Wreszcie dobry zamiennik narzędzia wielokrotnej zamiany z Totala.
Chociaż NameMangler też jest fajny, aczkolwiek fajne jest to w Emaksie,
że mogę uruchomić dowolny skrypt na pliku, więc na przykład jeżeli mam jakiś skrypt
powiedzmy w SWIFT-cie, który jakoś zamienia te pliki bardziej inteligentnie,
na jakiejś tam podstawie, nie wiem, jakichś danych, które są w tych plikach,
no to tutaj się lepiej sprawdza Direct, bo mogę wywołać dowolne polecenie
z tego pliku.
Mamy też w Emacsie kalkulator, oczywiście.
Tutaj pytajnikiem mogę… Szybki ekran pomocy, ale CXM…
Oj, źle coś… CHM, przepraszam. Od CXM to możemy maila pisać.
No jak widać, coś mu się domyślnie chce wysyłać z lokalnego komputera.
Już to otworzyłem, to już może pokażemy.
Tu na przykład Michał Popadziewisz.net.
Test.
Muszę sobie tego adres zamienić.
Nuno69, a małpa gmail.com.
Wiesz, że my napiszemy, to jest test.
No i teraz możemy tę wiadomość wysłać.
Control-C, Control-C.
Jak widać, Emacs trochę oszukuje tutaj,
dlatego że nie mam skonfigurowanego jakby Emacsa jako klienta poczty.
No ale on otwiera nam po prostu aplikację poczta
domyślnego klienta pocztowego na Macu, ale widać wszystko.
Jest e-mail Michała.
Tu jakaś literówka mi się wkradła.
Więc jeżeli ktoś chce wysłać maila z Emaksa, to może.
Pewnie można to jakoś na przykład na Linuxie, to lepiej działa.
Na Linuxie on po prostu od razu wysyła.
Na Macu pewnie też tak można i nawet na Windowsie można.
Ale ja aż tak się tym nie bawiłem. No nic, mówimy o kalkulatorze.
Jak widać Emaks bawi i uczy cały czas.
Kupię sobie tego pątą porstę.
No tak.
To robimy.
To robimy. Różne.
No, chciałem dokumentację pokazać.
Tu mamy różne rozbudowane rzeczy, jakieś trygonometryczne itd.
Może możemy sobie coś tu nam wziąć, nie wiem, 123 razy 456.
I tutaj mamy to wyrażenie, więc piszemy raz, dwa,
I tutaj dostał braku.
I to już on przeszedł sobie na notację wykładniczą, no bo to dużo.
No i taki mamy kalkulator. Lubię go używać.
Oczywiście on nie posiada jakichś funkcji typu konwersja walut itd.
Do tego też są wtyczki w Emaksie, ale ja nie jestem jakimś purystą.
Używam Emaksa dużo, ale np. do konwersji walut wolę Raycaster.
Jakoś mi te wtyczki nie usiadły, ale jest.
Mamy jeszcze na przykład kalendarz.
Piszemy sobie kalendar, Enter.
Góra, dół, chodzimy po tygodniach.
I możemy dodać jakieś nowe wydarzenia do kalendarza.
On już tutaj sobie wpisał inne przygody.
To jest test.
XS.
…
…
…
…
…
Wednesdaj, wednesdaj, august 13, 2025.
Wednesdaj, august 20, 2025.
Buffet israeli, dasz on lecolon.
Wednesdaj, august 20, 2025.
Hallestanuk, wednesdaj, july 30, 2025.
Do szatka możemy sprawdzać, co by święta.
Cofniemy się na przykład do 1 czerwca lub 3.
W obrazie Emma, to jest dzień dziecka.
Juna 1, 2025.
Jest!
Ale na przykład 26 maja mówi Memorial Day, czyli Dzień Pamięci.
Akurat ten kalendarz mi się bardzo podoba.
Ja mam straszny problem z dzisiejszymi kalendarzami,
które są przeładowane, a jak np. potrzebuję sobie sprawdzić,
jaki będzie dzień tygodnia, albo np. po prostu coś potrzebuję
z datami zrobić, no to za pomocą tego kalendarza.
Teraz kolejna rzecz, o której chciałbym troszkę poopowiadać.
I to jest coś, co myślę, że wielu z użytkowników macOS-a zachęci
do tego, żeby jednak temu programowi dać troszeczkę chociaż szansę.
To jest klient Telegrama.
To jest zewnętrzna już część EMAX-a, o tym za chwilę też będę opowiadał.
Ale tak jak mówiłem, ta audycja jest bardziej taka luźna,
żeby pokazać, co ten program potrafi.
To jest zewnętrzny pakiet, który instalujemy.
I ten program nazywa się Telega.
I Telega to jest klient Telegrama zbudowany na EMAX-ie.
Dlaczego mówię, że użytkowników Maca to zainteresuje?
No dlatego, że nie istnieje na Maca dostępny klient Telegrama
poza Twiskakiem, który to Twiskake ostatnio coraz gorzej działa
i coraz trudniej z nim jest. Zresztą Telega posiada kilka
dosyć ciekawych funkcji. Jak sobie zainstalujemy program Telega,
To Control-C, T, T, go uruchamiamy, czyli po prostu Control-C i dwa razy literka T.
Czekamy.
I jesteśmy już w teledze.
Status. Rady. 451. Strony z zakładkami.
1.9.20.250.import.588.20.4.online.11.32.groups.541.20.13.hannels.818.1.
Strony z zakładkami. Archivet 4.
Tutaj mamy bardzo długi tryb, długą linijkę ze statusem,
ale to jest nieważne, strzałkami możemy sobie schodzić.
I mamy wiadomości, na przykład przejdziemy sobie na kanał Tyflop Podcastu.
Jak myślicie, jak to zrobić?
O, tutaj wyjadą nasz od Michała.
Złapany.
A ja chcę cały Tyflo podcast.
Sam Tyflo podcast. O, jest.
Tyflo przegląd odcinek numer 293 w tym wydaniu tyflo przeglądu omawiamy podejście
Korei Południowej do dostępności kiosków cyfrowych oraz analizujemy problemy z
dostępnością agenta HGPT.
Rozmawiamy o kontynuacyjnej aplikacji WhatsApp dla systemu Windows i nowym
odtwarzaczu Channel Plus w aplikacji na iOS.
Sprawdzamy, jak AI wspiera osoby niewidome w rozwiązywaniu zagadzeń związanych z
teledyskami oraz oficjalnej obrony.
W całą drogą, jeżeli chcemy zatrzymać mowę w Emacsie, to CTRL E jak Emacs, PIKI S
jak STOP.
Daj się przyzwyczaić.
Naciskamy sobie ENTER.
No i jesteśmy.
Trzałkami sobie możemy wchodzić.
Jak sobie naciśniemy Enter na linku, to link się nam otworzy.
…
Możemy sobie…
…strzełeczkami w prawo-lewo chodzić.
To jest po prostu takie gigantyczne pole edycji.
Twitterka też robi coś ciekawego. Zaraz wam pokażę.
O, widzicie? Możemy sobie tłumaczyć wiadomości.
Bardzo fajne. Telegram to jest takie miejsce,
gdzie możemy z wieloma osobami porozmawiać z innych krajów,
więc fajne jest to tłumaczenie wiadomości.
Plus możemy reagować na… Wykrzyknik, przepraszam.
Możemy reagować na wiadomości.
Na przykład tak zareaguje na język.
Chyba się na kanale nie da tego zrobić.
Możemy na przykład przekazać wiadomość.
Na przykład powiedzmy, że do Michała to przekieruję.
Jak możesz to sprawdzić? Zostaniesz?
I literką F teoretycznie powinno pójść.
A, to w ten sposób działa.
Na razie nic nie przyszło. O, jest!
Bo to otwiera jakby czat.
Jest, teraz przyszło.
O, i na przykład może by coś…
Eee…
Wysłuchajcie.
Ale to akurat muszę sprawdzić, jak się plik załączało,
bo ja zawsze to sprawdzam, jest jakiś dziwny skrót.
No ale znowu, EMAX, samodokumentujący się program.
Pamiętacie, jak się sprawdza, jak się obsługuje dany tryb?
Ctrl-H-M.
Ctrl-C, Ctrl-A.
Ctrl-C, A.
I to było wybrać sobie typ załącznika.
VoiceNote?
Oj, sypie mi błądami Telega, jak chcą nagrywać wiadomość. Nie.
Chyba to się troszkę zbudowało. Nagrało się coś, zobaczymy zaraz.
Teoretycznie mam od Ciebie wiadomość głosową. Zaraz zobaczę, czy w tej wiadomości coś słychać.
Co prawda nasi słuchacze nie będą tego słyszeli, bo nie mam go jak przekierować.
Ja nie wiem, jaki ja mam mikrofon w systemie ustawiony.
Zaraz zobaczymy, czy coś w ogóle jest.
Ale to się buguje tak troszkę.
No, ja dostałem ciszę akurat.
Ciszę, tak, bo ja wam pewnie jakieś…
Zaraz zobaczymy, jaki ja mam mikrofon w systemie.
Z ciekawości.
Co mi się bardzo podoba w Emaksie
i dlaczego ja wam pokazuję losowe rzeczy.
Zauważcie, że wszystko obsługuje się w tym programie tak samo.
Relatywnie. Wiadomo, że każdy program ma jakieś tam…
To jest króte, ale generalnie mogę przeszukiwać czaty CTRL-S.
Mogę na przykład kopiować wiadomości do schowka.
Nie, teoretycznie jest mikrofon włączony. Nie wiem, czemu to się nie nagrało.
Nie korzystam z wiadomości głosowych.
No ale teoretycznie jest taka możliwość.
Teraz chyba pora o tym, żeby…
Pora, żeby porozmawiać sobie troszkę o ustawieniu EMAX-a,
jakbyśmy chcieli to zrobić pod siebie,
bo istnieją dwa sposoby i znowu zagorzali użytkownicy tego programu.
Będą mówili, że EMAX-a to się ustawia tylko w jedyny, słuszny sposób.
A tym jedynym słusznym sposobem jest ręczna edycja pliku konfiguracyjnego.
Może ja Wam pokażę, jak taki plik wygląda.
Na początku, żebyście wiedzieli, o co chodzi. To nie jest wcale trudne.
Będzie druga część audycji o Emaksie, która będzie już poświęcona bardziej zaawansowanym użytkownikom.
I tam sobie o tym porozmawiamy.
Ale sobie otworzymy taki plik.
Ctrl-X, Ctrl-F, jak pamiętacie.
Nieźle wpisałem ścieżkę.
Tylda, slasz, nie.
Źle coś, bardzo nadzisnąłem.
Init, dot, l.
To jest po prostu kod w języku EMAX Lisp.
Swoją drogą, jak widzicie, różne głosy współpracują ze sobą,
żeby mnie informować o konkretnych rzeczach.
Więc ja spokojnie mogę sobie wyłączyć interpunkcję.
NAPISY DZIĘKUJĄ ZA POZUMIENIE
Tutaj mamy komentarze takim wysokim głosem.
NAPISY DZIĘKUJĄ ZA POZUMIENIE
I to jest to kolorowanie składni. Ja mogę teraz pracować?
W bardzo szybki sposób.
Nie wiem, czy wszystkim…
Nie każdemu taki typ pracy będzie odpowiadał,
ale dla mnie to jest magia, że ja mogę w taki sposób słuchać sobie kodów.
Jakiś geniusz to wymyślił.
Tak wygląda taki kod.
Nawias otwierający. Set default. Loadpad. SONS.
Sucesów. EMAX spraglisp. Loadpad. Nawias otwierający.
Setopt. DTK program. Sucesów. Swiftmas. Nawias zamykający.
Wy się na szczęście nie musicie się tym przejmować,
bo jest w EMAXie coś takiego jak Easy Customization.
I ten interfejs Easy Customization to jest brzydki,
ale funkcjonalny interfejs do zmiany ustawień EMAXa.
Oczywiście nie wszystkich,
Dlatego, że EMAX ma…
Tak naprawdę wszystko możemy sobie redefiniować w EMAXie.
O czym zresztą zaraz troszeczkę sobie porozmawiamy, jak sobie makro robić.
No ale nie musicie się do końca tym plikiem przejmować, jak jesteście nowi.
Akurat LISP to jest taki paradoksalny język programowania.
To jest taki ciekawy język programowania.
Sprawdzam, ile już gadam do was mniej więcej.
Osobom, które wcześniej już programowały w jakimkolwiek innym języku,
nie wiem, w Pythonie, w C++ czy w jakimkolwiek innym języku,
będzie ciężko zrozumieć ELLISPA.
A jeżeli ktoś nie miał do czynienia wcześniej z programowaniem,
to ELLISP jest dosyć prostym językiem.
Szczególnie do takich konfiguracyjnych rzeczy.
Po prostu ustawiamy zmienne. Czasami zrobimy sobie jakiś warunek albo coś.
Więc nie ma się co tego bać. Mam nadzieję, że to Was nie odstraszy jakoś bardzo od Emaksa.
Bo zawsze można prosić o pomoc użytkownicę Emaksa. To akurat jak na przykład na Reddicie to jest dość pomocna grupa.
Oni tam będą gadać, że tam nie używać Easy Customization, bo tam się nic nie da ustawić itd.
Od czegoś trzeba zacząć, myślę, żeby się od ziemi oderwać.
Więc właśnie my sobie będziemy korzystać z tego MX Customizations.
Więc jeżeli mamy tutaj jakichś wyjadaczy, którzy korzystają z Emacs’a od 30 lat,
to przepraszam, nie czujcie się urażeni.
Wyciskamy sobie MX, Customize, Customize, Enter.
I tutaj mamy, że nie wiemy, jak korzystać z Easy Customization.
To żebyśmy odwiedzili instrukcję obsługi.
Na przykład zamówione są obrazy.
Na przykład wejdziemy sobie w…
Applications, czyli jakieś…
Albo, no, możemy na przykład w tę aplikację…
I nadal mamy listek, a te dźwięki są takie niefortunne, niestety.
Jeżeli ktoś z utalentowaniem do tworzenia dźwięków
zrobiłby lepszy temat dźwiękowy do Emacs Peak’a,
to byłbym wdzięczny.
Show value A. Package directory list.
List. Show value A. Package quick start file.
Location of the file you septos. Show value A. Package usergear.
Kolejne roboczne ustawienia.
Abort, silence, silence, git, git.wf. Inbuffer, document, weaver, more.
Emacs, erc, sh, games, fm, fontify, ispel, mail, mpc.
Client for the music player daemon, mpd.
News, reading and posting to newsgroups, newsfeedster.
Aggregator for rss and atom, package.
Manager for emacs list, packages.
Pciec, simple irc, client.
Ses, simple emacs spreads, he.
Telega, telegram, client.
Mam na przykład ustawienia telegi mamy.
Możemy sobie wejść enterem do telegi i zobaczyć,
kto tu jest.
O, i tutaj mamy stan i to jest ciekawe,
bo on nas poinformuje, jaki jest stan danej grupy.
I on nam mówi,
Coś w tej grupie zostało zmienione poza interfejsem Easy Customization.
Widać tutaj mamy na przykład jakimiś znakami,
No bo we MaxPeak’u możemy konfigurować dźwięki na różne znaki,
więc deweloperta dał taką opcję, żebyśmy mogli sobie dostosować to pomysł.
Na przykład mamy TelegaCacheDir, czyli gdzie Telega zapisuje pliki swoje tymczasowe.
Naciskamy tutaj Enter.
I mamy stan standardowy.
I jak sobie przejdę tutaj strzałką, to mam informację,
że to jest users.nuno.downloads i tak dalej.
Mogę sobie Enterem to zmienić na jakiś inny katalog.
No, powiedzmy, że to zrobimy, to nic nie zaszkodzi,
bo potem pokażę, jak cofnąć dane zmiany. Enter.
Wszystko w porządku.
A teraz to będzie ok.
Zacznijmy od tego.
Nie ma problemu.
Przestańmy.
Nie ma problemu.
Przestańmy.
Nie ma problemu.
Nie ma problemu.
Przestańmy.
Nie ma problemu.
Przestańmy.
Przestańmy.
Nie ma problemu.
Na przykład tylda slash downloads slash telega downloads na przykład.
No i tu popsułem już do reszty.
…
…
Ustawiam się kontrol w prawo, jakbym szedł po wyrazach.
Ja nie chcę resetować ustawień.
I on się pyta, czy ustawić wartości według bufora.
Naciskam, że yes.
No i koniec. Mamy już poustawione.
Poustawiamy.
O, mamy Apply and Save, czyli zapiszemy te ustawienia,
bo teraz jak zrobiłem sobie po prostu Apply,
to jest to zapisane tylko do konkretnej sesji EMAXa,
czyli np. trzy tygodnie.
U mnie czasami EMAX potrafi trzy tygodnie stać,
chyba że jest aktualizacja systemu.
Stał.
Stał dosłownie trzy tygodnie, więc tak się da.
Możemy zrobić revert, czyli odwrócić zmiany.
I ważna rzecz, możemy zrobić revert this session’s customizations, czyli np. jak coś zepsuliśmy, to możemy cofnąć wszystkie zmiany, które poczyniliśmy w tej sesji.
Dajemy Enter.
I tak chcemy edytować, chcemy to cofnąć.
…reset all settings left parent to rand values and buffer text read parent to saved values left parent Y or end read parent Y.
Parent group. Telega group. Start server. Show list. Show value.
Telega web page. Systemization for instant web page rendering.
Telega telega user. Systemization for users. Telega symbol.
Group to systemize special symbols used by telega.
Telega store. Systemization for telegram stories.
Telega server. Systemization for telega server.
Telega root. Systemization for telega root mode.
Telega notifications. Setup for debus notifications.
Telega msg. Systemization for telega messages for matking.
Telega modes, customizacją w telega inserter.
Grupto customize inserters u sedby telega for formatting.
Telega hoax, grupto customize hoax u sedby telega.
Telega filter, customize hats filters.
Tu ważna rzecz, telega hoax.
Telega hoax, grupto customize hoax u sedby telega.
Aki w Emaksie to jest coś takiego,
że możemy podpinać się poniekąd pod zdarzenia,
czyli jakby to wytłumaczyć.
Jeżeli na przykład przyjdzie nam wiadomość,
to odtwórz dźwięki.
To jest bardzo potężne, bo możemy tutaj sobie robić
Nasze własne funkcje w Elisp.
Więc wejdziemy sobie na przykład w te haki i zobaczymy, co tu można ciekawego robić.
O, na przykład, co się ma stać, jak skończymy rozmawiać na Telegramie?
Co się ma dziać, jeżeli ktoś do nas dzwoni?
Czy ty na przykład, Michale, masz jak do mnie zadzwonić na Telegramie? Z ciekawości?
Wiesz co, spróbuję, aczkolwiek nie jestem pewien, czy mi się to uda zrobić.
Dobra, no to nic, bo…
Co jeżeli my gdzieś zadzwonimy?
Albo co jeżeli rozmowa jest gotowa, czyli już, powiedzmy, zaczyna się rozmowa.
I jak to wykorzystać w praktyce?
Jeżeli dużo rozmawiamy na Telegramie i chcemy mieć transkrypcję rozmów,
to możemy zrobić takiego haka,
który po tym, jak rozmowa jest gotowa,
odtwarza na przykład rozmówcy informację, że jest nagrywany,
nagrywa, potem drugi hak podpięty wtedy, kiedy rozmowa się kończy.
No i wówczas mamy pięknie zrobiony taki system
Tych haków.
Chyba byłbym w stanie zadzwonić, ale nie mam jak przekazać tego dźwięku.
Ale to nic. Ja chcę po prostu pokazać jak to działa, bo ja mam już jeden taki hak zrobiony.
To czekaj, to ja próbuję dzwonić w takim razie.
Nie dzwoni.
Po prostu.
Ustawiłem sobie to w taki sposób, żeby dzwoniło domyślnym dźwiękiem telegrama.
I tak samo drugi hack jest, żeby mi mówiła,
bo on domyślnie mówi, ale tylko mówi, nie gra.
I mówi na środku, a ja zrobiłem, żeby mi mówił tym głosem,
tym strumieniem powiadomień.
No i właśnie, tu na przykład mamy ten hack,
Ten hack, który nas informuje o tym, że jakaś wiadomość przyszła.
Więc tutaj możemy sobie bardzo, bardzo, bardzo to poustawiać.
Wszystko tak naprawdę, jak nam się podoba, jak tylko chcemy.
Kolejna ciekawa rzecz jest taka,
że w Emacsie możemy przyglądać strony internetowe.
Czyli znowu MX, EWW, jak Emacs w web browser.
I możemy na przykład wpisać sobie tifloświat.pl. Enter.
Teraz sobie chodzę kropką po nagłówkach.
Na przykład ten artykuł sobie otworzymy.
I bardzo je lubię. Przed zakupem wersji smart powstrzymywał mnie jedynie fakt, że nie było.
Będą one dostępne w kilku sklepach w naszym kraju.
Mogę wracać w poniższym tekście.
No i mamy.
Ponieważ jest to…
W momencie, gdy ja kupowałem okulary Meta Ray Ban, dostępne były jedynie w dwóch.
Niestety, to jest dość proste.
Nie ma na przykład żadnych pogrubień ani nic, ale tutaj też działa to audioformatowanie.
Pierwsze wrażenia.
Pierwsze wrażenia były bardziej niż pozytywne.
Okulary.
Jak niby to sprawa oczywista.
Pierwsze wrażenia były bardziej niż…
Okulary.
Jak okulary.
Na przykład tutaj mamy rozdział.
Niby to sprawa oczywista, ale sporo osób zdaje się…
Okulary. K. O. Przecinek. Okulary.
Niby.
Także…
Też…
Ja osobiście…
Nie za bardzo przepadam za skrócami emakspika,
bo na przykład nie mogę się przyzwyczaić,
że przecinek i kropka to są nagłówki.
Więc ja osobiście nie korzystam jakoś potężnie
z przeglądarki w emaksie.
N-dasz imenu nawajlablecolon, kwotę, dysbufercannotuseimenu-dashdvd-create-index-dashfunckjom, kwotę.
N-dasz e-wo-wo-tyflo-podcast-net.
Tyflo-podcast-research. Tyfliki. Pobier-pobier. Z-plik za audycją.
Tyfloprzegląd odcinek nr 293.
O, L, O, A, D, I, N, B, O.
Co on ten type?
Co on ten type?
No musiałbym, nie wiem…
Niektóre pliki się z internetu da odtwarzać.
Możliwe, że czegoś nie mam doinstalowanego na tym konfiguratorze.
Więc to niestety nie pokażę wam tego.
Aha, bo ja nie mam mpv zainstalowanego, a potrzeba mpv zainstalować.
No nic, ale da się przeglądać, internet działa.
No i myślę, że to jest całkiem przydatna rzecz.
Teraz kolejną rzecz pokażę, do której Emacs mi się bardzo przydaje
i do czego go bardzo lubię.
Uwielbiam te bufory.
Tak, chcę to ubić.
To jest różne rzeczy.
Jak widać, bufory mają dźwięki swoje.
Te audio ikony tak zwane. I to też można sobie dostosowywać.
No, ale w jednej audycji ciężko mi będzie o wszystkim opowiedzieć.
Dobrze. Otworzymy sobie na przykład jakiś plik PDF.
Zainstalowałem pdf do teksta. No nie działa. Pewnie musiałbym zrestartować system.
No ale nic, pokażę EPUB-a w takim razie, którego też mam.
Mam tutaj sobie książkę.
Mogę sobie ją czytać strzałkami po prostu.
I to już jest preinstalowane w Emacsie.
Exploring… Exploring Emacs.
Exploring Emacs.
To truly master Emacs. You have a tolern hoft of int pings.
Emacs.
Mogę przenosić się po rozdziałach.
The theory of editing. The theory of movement.
First steps. The lay of Emacs. First steps. The practicals of Emacs.
Cudzysłów otwierają. Cudzysłów otwierają.
Now I’ll step inside.
Stop. Interfere beginning. Waste halcomaglin.
Dot.
In earlier chapters, you have almost exclusively talked about the theoretical…
Mogę np. option X wpisać i menu.
To jest coś jak Insert F7 na Windowsie.
Mogę przejść do konkretnego rozdziału,
na przykład The Window and Frame.
Powiedzmy, że mnie interesuje. Enter.
I już ląduje.
Uwielbiam czytać książki w Emacsie.
Też jest taka znana z wielu tych odtwarzaczy dla niewidomych, typu Bookworm Rzecz.
Jak wyjdziemy, nawet zamkniemy Emaksa, wrócimy, to lądujemy w tym samym miejscu.
Ale rzecz, którą ja bardzo lubię, i ona działa zresztą w całym Emaksie,
ale szczególnie bardzo się przydaje właśnie w tym trybie widoku książek,
czyli jakichś innych dokumentów.
Ja sobie gdzieś przejdę do tego rozdziału
Przejdę sobie gdzieś dalej.
Mam tutaj ten fragment i powiedzmy, że chcę przejść na początek rozdziału,
bo chcę coś skonsultować, więc nazwiskam sobie home.
Ląduje na początku rozdziału.
I teraz warto porozmawiać o tym, jak Emacs traktuje ruchy,
bo Emacs ma ruchy duże i ruchy małe.
Ruchy małe to np. przenoszenie się po znakach,
po słowach czy po zdaniach,
a ruchy duże to wyszukiwanie,
przenoszenie na początek, koniec pliku,
przechodzenie po regionach itd.
Ruchy małe nie generują znacznika,
Natomiast ruchy duże generują ten znacznik w miejscu, w którym taki ruch duży się zaczął.
Czyli prościej rzecz ujmując, lądując, przechodząc np. na początek książki z jakiegoś innego fragmentu,
ustawiamy znacznik na tym fragmencie, na którym wylądowaliśmy, na którym zaczęliśmy wykonywać ten ruch,
czyli z którego przeszliśmy na początek książki.
Teraz możemy przywrócić ten znacznik w dowolnym momencie,
skrótem Ctrl-U, Ctrl-Spacja.
Warto powiedzieć, że to też jest tzw. pierścień,
czyli jak sobie naciśniemy Ctrl-U, Ctrl-Spacja,
to znowu lądujemy na początku, Ctrl-U, Ctrl-Spacja,
Znowu, bo tam mówiłem, znacznik ustawiony.
Ale jeżeli byśmy mieli na przykład więcej tych znaczników,
to byśmy pomiędzy nimi się przemieszczali.
Więc te znaczniki są takie, że…
Takie, że po prostu się to przydaje bardzo.
Po prostu nie wiem, jak to powiedzieć.
Kolejna rzecz, myślę, że dosyć ważna, jest taka, że możemy sobie tworzyć makra.
Makra wszyscy znamy mniej lub bardziej. To są po prostu takie komendy,
które pozwalają nam uprościć sobie pracę.
Na przykład ja mam takie makro w swoim Emacsie, które wstawia mi parę
nawiasów kwadratowych, cudzysłowów, i ustawia mnie pomiędzy cudzysłowami
Żeby w programowaniu sobie lepiej radzić, szybciej.
Ja pokażę makra w bardzo prostym wydaniu, bo makra są bardzo potężne w Emacsie.
Zresztą makra też są pod spodem konwertowane na Emacs Lisp, więc możemy te makra normalnie edytować,
jakbyśmy chcieli, i tworzyć z nich pełnoprawne programy.
To zanim może, Arku, przejdziesz do obawiania makr, to przeczytam komentarz, który nam się tu pojawił na stronie naszego panelu kontaktowego.
Użytkownik ShadowlightOctros pisze do nas tak.
Powiem wam, że jak słucham tę audycję, to mózg paruje, ale ponoć się mówi, że Emacs to system operacyjny w systemie operacyjnym.
I faktycznie tak jest.
Chyba pierwsze, co bym zrobił, o ile to możliwe,
To zmienił skróty klawiszowe na normalne, bo domyślnie te skróty są mega nieintuicyjne.
Ciekawe, czy da się w Emaksie przeglądać internet? No to już wiemy, że się da.
Słuchać muzyki i oglądać filmy?
Da się.
Czy jest wtyczka do obsługi chata GPT? Bo bez tego to ani rusz.
Jest.
I czy Emaks jest jakoś lepszym edytorem kodu, choćby od takiego Notepad Plus Plus?
Moim zdaniem zdecydowanie chociażby przez to audioformatowanie czy przez iMenu, bo np. zaraz sobie znajdziemy jakiś plik CPP.
Zaraz do tego przejdziemy.
To w sumie jeszcze przed makrami tutaj jak mamy słuchacza, to bardzo chętnie.
Ja sobie tutaj otworzymy coś.
Muszę sobie przypomnieć, jak ten plik się nazywał.
Otworzymy go Diredem, bo nie pamiętam pełnej ścieżki do niego.
…
…
…
Miałeś jakiegoś .h na przykład. To chyba właśnie…
O jest, tępek jest długi, on ma tam kilkadziesiąt kilobajtów.
Ja mam tak ustawione, żeby w trybie C++ się zachowywał, ja to trochę znormalizuję.
Mamy sytuację.
Mamy sytuację.
Oooo.
Mamy A C C, czyli z stała…
Wdech sys.
I mamy to kolorowanie z kartą.
Tu od razu widzę, że jest ciemne.
To, co mówiło Dragons, to oznacza, że jest element enumeracji.
Jeżeli słuchacz się pytał o edycję kodu,
to rozumiem, że ma jakieś pojęcia, dlatego tak mówię.
1,8, swap, array, oc, item, asterisk,
smart map, dwukropek, swap, items, średnik.
Bardzo pięknie to działa. Chcę sobie znaleźć konkretną funkcję.
Nic prostszego, mx, imenu,
bo nie mam do tego skrótu przypisanego, enter.
A, nie zindeksował mi tego, więc równo.
Mogę oczywiście przesubskrybować.
O, i programuję sam aksem na co dzień, tylko akurat nie w C++,
Nie mam tego ustawionego.
Możemy też, tylko w przypadku macosa, polecam wyłączyć tu voiceovera.
Ctrl-Alt-U.
Chodzimy po tzw. symbolic expressions, czyli wyrażenia symboliczne,
czyli wszelkiego rodzaju funkcje, warunki itd.
Ctrl-Alt-E na przykład.
Następna funkcja, poprzednia funkcja.
Znowu Ctrl-U, możemy jeszcze wyżej wyjść.
Jesteśmy w namespace, czyli w przestrzeni nazw.
Ctrl-E, już nic nie ma.
No bo nie ma, no bo…
Namespace to najwyższy poziom, jaki możemy mieć w C++.
Teraz już jestem znowu z powrotem w tym namespace,
I on mi automatycznie już czyta argumenty.
Ta funkcja akurat nie ma argumentów.
Teraz mogę sobie już chodzić po prostu do tej funkcji.
Fajną funkcją w eMaxPeak’u jest też to,
ja pokażę może na przykładzie tej instrukcji warunkowej.
Tu mi mówi, że nawias lewy, idę w prawo dalej.
I on mi odgrywa dźwięk, że jest nawias, który pasuje do tego nawiasu.
Czyli mamy otwarty nawias, zamknięty nawias, kolejny nawias, zamknięty.
I on czyta, do czego ten nawias pasuje.
Czyli możemy sobie łatwo sprawdzić, czy wszystkie nawiasy pozamykaliśmy.
I tutaj na przykład bardzo się przydaje w programowaniu ten tryb Subword Mode, o którym już mówiłem.
MxSubwordMode. I teraz mogę kontrol w prawo chodzić.
Bo w C++ tak się to określa.
Uważam, że Emacs jest lepszym edytorem kodu niż Notepad Plus Plus,
chociażby przez to formatowanie.
Dla osób widzących nie ma aż tak dużej różnicy,
aczkolwiek też znam ludzi, którzy np. nie chcą używać VS Code
i dalej trwają przy Emacsie.
Ale to niedawno Emacs dostał wsparcie LSP,
czyli tego Language Server Protocol,
więc teraz większość języków programowania,
nawet jakichś bardzo egzotycznych, możemy w Emacsie
Obsługiwać. Jeżeli ktoś miałby jakieś pytania do programowania w Emacsie, to zapraszam.
Programuję w Swishcie, w C-Sharpie, w Emacsie, za pomocą Emacsa, w G-Descriptie, jeśli chodzi o gry w Godot.
Więc jeżeli ktoś ma jakieś pytania, to zapraszam.
No to teraz o tych makrach, o których mieliśmy już wcześniej sobie poopowiadać.
Tak, nie chcę tego zapisywać.
Otworzymy sobie buffer Scratch.
Scratch to jest taki buffer, w którym po prostu możemy się bawić,
albo pisać w nim coś.
On domyślnie służy do tego, żeby pisać w nim kod w Lispie.
Nawet ma ustawiony ten tryb Lispa.
Ale ja użyję go do tego, żeby się po prostu pobawić,
bo nikt nam tego nie zabroni.
I teraz, jak chcemy nagrać jakieś makro, naciskamy F3.
Defining new KBD macro, czyli definiujemy nowe makro klawiatury.
I teraz jak chcemy stworzyć np. jakiś taki prosty szablonik, tak to nazwijmy,
ja bardzo często robię tak w programowaniu, że tworzę nową tablicę
i w Swiftie tak się często robi, że się tworzy tablicę jednoelementową
i się wstawia jakiś ciąg znaków, czyli tzw. string.
Wpiszę lewy nawez kwadratowy, dwa cudzysłowy, prawy nawez kwadratowy,
dwie strzałeczki w lewo, żeby przejść w środek tego cudzysłowu i F4.
No i teraz to makro jest już zapisane w pamięci.
No i teraz mogę coś…
Ja sobie tutaj raz wyczyszczę ten cały bufor.
No i teraz mogę sobie na przykład, powiedzmy, że piszę sobie jakiś kod
state private var bla bla, równa się i f4.
Wstawiam ten, ale to makro, i wpisuję sobie test.
No i mam.
I tak możemy sobie tworzyć…
Te makra też są w tym pierścieniu zapisowane,
czyli jakbyśmy mieli ich więcej, to F4, F4, F4,
Możemy je wstawiać, oczywiście możemy je też nazywać.
Control X, R, N.
Możemy takie makro nazwać.
Zresztą mamy całą potężną tabelę poleceń dotyczącą makro.
Control X, R, Control H.
Możemy sobie o makrach też poczytać.
Bo w tych makrach możemy też wstawiać liczniki,
czyli na przykład makra mogą wstawiać jakieś listy numerowane,
…albo makro mogą formatować jakoś tekst, więc to jest osobna w ogóle zupełnie dziedzina Emaksa.
Widziałam kiedyś 3,5 godzinny filmik o makrach w Emaksie, a to i tak nie było wszystko.
Są też rejestry. Rejestry to takie jednoznakowe kontenery na dane. Możemy sobie np. pod F trzymać jakiś licznik i potem go zwiększać lub zmniejszać.
To też jest poniekąd związane z makrami.
No więc tak, to jest Emacs.
Możemy też sobie odwiedzić listę wszystkiego, co w Emacsie zrobiliśmy
i z tego wykrzesać jakieś makro.
Na przykład zrobimy coś i potem przypomnimy sobie
o, w sumie fajnie by było to zapisać jako makro.
Więc możemy otworzyć listę chyba 300 ostatnio wykonanych poleceń.
Muszę sobie przypomnieć.
Zajrzę sobie do mutatek, jak to się otwierało.
To i tak będzie kod w Elispie, więc to już widzieliśmy.
Natomiast jest coś takiego jak Dribble File, Dribble File to się nazywa.
I to możemy sobie zobaczyć, wszystkie nasze akcje.
Albo w sumie zobaczę, bo dość fajnie to wygląda, jak on to koduje.
Zawartuję na Edgispa.
No i jak sobie naciśniemy Ctrl-H-L, jak losage,
cokolwiek to słowo oznacza, tak mam w notatkach zapisane,
to otworzy się nam coś takiego.
Mamy wszystkie polecenia, które wykonaliśmy.
Razem z komentarzami dotyczącymi tego, co dane polecenie robi.
I my tak możemy normalnie zapisać jako plik, potem elispowy,
wstawić do naszego konfiga, albo cokolwiek innego z tym zrobić.
Także myślę, że dosyć to może być ciekawe, jeżeli na przykład ktoś coś zrobił fajnego, albo nie wiem, nie pamięta, znalazł jakiś skrót przez przypadek, chciałby coś sobie zrobić jakoś w jakiś tam sposób, który już wcześniej był i tak dalej.
Wymag się bardzo ważny jest to, żeby sprawdzać sobie jednak tą pomoc często.
No bo jak widać, jak tu ktoś powiedział, mózg paruje. Czasem paruje, owszem, od tego programu.
Ale program jest dosyć potężny, więc teraz porozmawiamy sobie troszeczkę o pomocy.
Skrót Ctrl-H-M już znacie, on pozwala nam patrzeć na to, co dany tryb oferuje.
Mamy też skrót kontrol HB.
Tutaj mamy taką surową listę skrótów klawiszowych, które mamy.
…
Tu mamy jakieś… no tak.
…
Control X4, Control F to jest otwórz plik w nowym oknie,
dlatego, że Control X4 to jest operacje w nowym oknie,
Control X2 to jest rozdziel okno na dwie części.
I tak dalej.
Mamy też…
Ctrl-H-F.
Czyli opisz funkcję i tutaj musimy wprowadzić nazwę danej funkcji.
To bardziej dla ludzi, którzy chcą coś pisać w Emacs Lispie,
ale mamy na przykład funkcję Emacs Speak, myślnik Speak.
Nie, jakoś inaczej ta funkcja się nazywa.
No, tu musimy znać nazwę funkcji.
Ale np. wpiszemy funkcję, która na pewno…
Cf. Forward Harry Optional. N. Nawias zamykający. M. Point. N. Haradsters Forward.
Backward. If. N. Is negative. Onraching Enter. Beginning of Booster. Stop and Signal Error.
Interactive. L. N. Is denumerate prefix argument. If. N. Is omitted or nil. M. Point.
Mamy tutaj dokumentację. Mamy też polecenie chk.
Ctrl hk. Opisz skrót krawiszowy, czyli np. powiedzmy…
Znalazłem przez przypadek jakiś dziwny skrót. Chcę wiedzieć, co on robi.
Więc naciskam sobie Ctrl-H, K i np. chcę dokładnie sprawdzić, jak działa skrót Ctrl-E-D-P,
czyli poziom interpunkcji. Naciskam sobie Ctrl-E-D-P.
Prefiks. Nawias zamykający.
Set.stuation modeto. Mode.
Possible values are some, all, or none.
Interactive. Prefiks.
ArcMaps are the global default values.
I widzimy teraz, że ta funkcja nam tutaj odczytywany jest opis tej funkcji.
Beginning of boot.
Wi-Fi CDP. Runs decommand.
Dtk set.stuations.
Phone ping.
Kill 1.
Load file.
Success.
Wi-Fi sun.
CDP. Runs decommand.
Dtk set.stuations.
Mamy też polecenie Ctrl-H-A, czyli a propos.
I tu możemy na przykład sprawdzić bardzo łatwo wszystkie komendy np. emacspeak’a, więc wpisujemy emacspeak.
Tu mamy wszystkie polecenia MaxPeak’a.
Cały czas trzymam strzałkę w dół.
Przy jakiej literze teraz jesteśmy?
Dopiero przy E.
Więc jest bardzo dużo tych poleceń, no ale możemy też tak prosić o pomoc.
Więc jest dość dużo tych sposobów.
Możemy zresztą nacisnąć ctrl-h, ctrl-h.
I tutaj mamy informację o opcjach, które możemy dokonać.
Niestety coś tu nie chce mi czytać, coś mi się tu skraszowało,
więc chyba mi Emacs padł.
Zaraz to spróbujemy.
…
…
…
…
…
…
Czyta listy rzeczy, które możemy tutaj wpisać.
Ale jest F, czyli opis funkcji, V, opis zmiennej, A, to a propos, D, przeszukiwanie dokumentacji
pod kątem jakiegoś stringa i otwarcie listy dokumentacji, co zresztą też pokaże.
I możemy sobie stanem chodzić pod zainstalowanych w systemie dokumentacjach.
O, mamy tutaj np. ten Outliner, czyli ten Org Mode, o którym mówiłem.
Naciskamy Enter.
I teraz tak.
Prawdy na mikrofonach, pójdziemy po rozdziałach.
1.2 Installation 1.3 Activation 1.4 Setback 1.2 2.2 Visibility Link 2.3 Adlinness
Hoftop 3 Tables Org.comexlita Fastend 2.1 Introduction
Men, Asterisk 7.9 3.3 Hyperlink 5.0 6.9 8.9 Reflect 10.10 14.10 15.16
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16,
Jak wpiszemy table, to on będzie szukał gdziekolwiek tej tabeli.
Więc Control-Hi też polecam stosować. Myślę, że jest to dosyć przydatne.
Chb też możemy stosować, jeżeli np. chcemy czegoś poszukać.
Search for documentation left parent wordlist or regex split parent solon.
Copy files.
Display it apropos in otter window dot.
Star help star.
Botot back.
Star apropos star.
Type red.
Copy directory.
Command dwukropek.
Copy directory to nie wnamy, bo targ zmuszt best links.
Dysfuncjonal wejset z thefilem odesow thoutputfiles.
Tomatch.
Decor responding input file.
Detirtarg teptime non nil means give the outputfiles the same.
Last modifiptime as the old.
A prefix argmates non parent happens by default.
Możemy w taki sposób też przeszukiwać dokumentację.
No dlatego EMAX nazywa się samodokumentującym się edytorem tekstu.
No i można by sobie tak o EMAXie gadać, i gadać, i gadać, i gadać.
Na przykład ja bardzo często korzystam z takiej funkcji,
która się nazywa Transpose Characters.
To jest funkcja, która polega na tym, że na przykład jak bardzo często
Kiedy piszemy, nie wiem, sejma zamiast siema, ja tak często robię,
to możemy zamienić ze sobą dwa znaki.
No bo jak byśmy kazowali dwa znaki i wpisywali je ponownie,
no to to dłużej zajmuje niż po prostu naciśnięcie sobie CTRL-T.
OPTION-T, transponujemy słowa.
To się rzadziej mi osobiście przydaje, ale też się czasem przydaje.
CTRL-T, transponujemy wyrażenia symboliczne,
Czyli np. argumenty funkcji w programowaniu, albo funkcję można by przenosić.
Więc jest kilkanaście tysięcy wbudowanych w Emacs Accomend.
Tam 36 tysięcy, coś tam chyba, jak ostatnio sprawdzałem.
Więc z tych poleceń jest pełno. Emacs potrafi naprawdę bardzo, bardzo, bardzo dużo rzeczy robić.
I myślę, że to, co wam dzisiaj pokazałem, to jest dobry wstęp.
Można sobie zacząć na przykład korzystać z Emaksa.
A nie, w sumie jeszcze nie.
Jeszcze o jednej bardzo ważnej rzeczy zapomniałem.
Jak sobie instalować programy do Emaksa.
Bardzo prosto.
Czekamy chwilę.
Niestety serwer czasami leży z pakietami.
Proszę, nie leży teraz.
O nie, nie jest.
Tutaj chodzimy np. z czałkami, góra-dół.
Mamy np. jakiegoś paczkę 750 words.
Napisy do dyskusji w opisie
Po np. pakietach, prawo-lewo, czytamy informacje na ich temat.
Ciekawe, czy jest np.
Odskanuj.
To jest scat mode.
Jest. Cokolwiek byśmy tak naprawdę chcieli potem i robimy.
Żeby zainstalować dany pakiet.
Zresztą…
Mark IV i Installation Comma, Mark IV D, Eletion Comma, U, Mark Comma, E, X,
Ech to, pomoc mamy.
P, Previous, duże H, I, D, Dash, Paczka, D, Comma, Left, Paren, Dash, Dot, Gle, Dash,
Hit, Uden, G, Dash, Refresh, Dash, Content, Comma, Slash, Dash, Filter, Comma, H, L.
Więc i, po prostu instalujemy paczkę.
A, C, M, A, C, Angus, D, A, C, A, C, A, C, A, C, Haskell, Pro, A, C, Helm,
I, Search, A, C, Tele, Telega.
Mark IV, 2025.1550, Installed, Telegram, Client, Unofficial.
O, telega.
Nie wiem, co mnie jeszcze napisać.
Nie wiem, gdzie jest.
O, jest na przykład Elcord.
Więc mamy do różnych rzeczy paczki.
Naprawdę, co byśmy tak naprawdę nie chcieli, praktycznie to mamy.
Więc polecam sobie tutaj poprzeglądać, albo popatrzeć w internecie,
jeżeli nam jest niewygodnie przez samego Emaksa przeglądać.
Tak słowem zakończenia, takim epilogiem, o co mogę wam powiedzieć.
Emaks jest bardzo potężnym narzędziem. Nie bójcie się eksperymentować,
nie bójcie się pytać, nie bójcie się bawić, nie bójcie się…
rozwalić sobie configa.
Ja na przykład kilka razy już rozwaliłem configa tak,
że Emacs mi wstawał bez mowy.
Zawsze sobie trzymajcie, nie wiem, config bazowy .l.
Ja tak mam na przykład.
I to jest config, który wiem, że działa, ja go nie ruszam.
A jak się coś rozwali, no to przywracam ten config.
Czy warto się uczyć Emacsa?
Myślę, że warto.
Bo…
na przykład Windows się zmienia, macOS się zmienia.
Czasem na lepsze, czasem na gorsze.
Czasem na lepsze, czasem na gorsze. Chociaż Linux akurat rzadziej.
A Emacs to jest program, który obsługuje się tak samo od kilkudziesięciu lat.
Na przykład ostatnio, dosłownie byłem tego świadkiem, na liście mailingowej Emacsa
ktoś powiedział, że ja to mam konfig od 1991 roku i uważajcie,
bo w najnowszej wersji Emacsa jakaś zmienna przestała istnieć.
I ktoś mu odpisał. No tak, ale już od 2010 roku było powiedziane,
że ona kiedyś zniknie. Więc Emacs w taki sposób.
Ten program się rozwija iteratywnie. To nie ma rewolucji,
jest tylko ewolucja. I myślę, że to jest dobra rzecz.
A właśnie jeszcze a propos paczek, to zobaczymy, czy jest coś do chata GPT.
W sensie na pewno jest, tylko nie wiem, jak się nazywa.
List…
Gpt.
Nawet z 31 lipca…
Więc jest.
Ja akurat takich narzędzi nie używam, więc nie wiem, jak to działa, ale jest.
O, jest dobrze wyjść. Patrz, ten kors, ten element, a jest…
Tutaj to, co mówi Nongnu, Melpa i tak dalej, to są repozytoria
Wszystko będziecie mieli w pakiecie, który ja postaram się przygotować, który będzie dostępny na czas publikacji tej audycji.
Jak widać Amaks potrafi dużo robić. Czy to odnosi o nauczycie Amaksa? Myślę, że nie.
W sensie to jest tak, że trudno jest zacząć, ale jak już zaczniemy, to nauka każdego nowego pakietu, każdego nowego programu.
To jest pewien system filozofii, mam wrażenie. Tu po prostu trzeba zrozumieć to podejście i potem już jest z górki. Tylko najgorzej zacząć.
Najgorzej zacząć, dokładnie. Bo potem już wszystko ma…
Widzicie na przykład tę telegę, powiedzmy.
No i ta telega, jak już ktoś wie, że tam CTRL-S, CTRL-R można szukać itd.,
to już wszystko jest jasne. CTRL-H-M, zawsze to działa.
Można się nauczyć, co jest czym, jakie są skróty.
CTRL-C, CTRL-A, to też… jakby się tak nad tym zastanowić,
To EMAX-owy skrót, jest taka konwencja, że CTRL-C to są skróty do zewnętrznych, to jest prefiks dla zewnętrznych pakietów, więc, czy nie wiem, ten Direct na przykład, no to Wykszyknik, na przykład Dual Shell Command, Wykszyknik, jakby można sobie taką mnemonikę, że rozkaz, nie, komenda, polecenie, Małpa, no to dowiązanie symboliczne, bo do czegoś ten plik się odnosi, no to jak Małpa,
Dobra, w adresie e-mail, nie? Więc uważam, że to są bardzo takie logiczne skróty.
Ktoś ten program niesamowicie przemyślał. To jest program, który powstawał przez 40 lat.
Różni ludzie go tworzyli. Wszyscy raczej w miarę myślący.
Więc myślę, że warto się nauczyć Emaksa.
Niektórzy na przykład wszystko w Emaksie robią, łącznie ze słuchaniem muzyki,
bo jest jakaś paczka, która pozwala edytować metadane mp3.
Też w taki typowo EMAXowy sposób.
Ja aż takim purystą nie jestem.
Jestem przyzwyczajony do innych narzędzi.
Po prostu z nich korzystam.
I Wam radzę to samo.
Jeżeli EMAX Wam się sprawdza do
czytania i pisania na telegramie,
to korzystajcie tylko do tego z EMAXa.
Jeżeli EMAX Wam się sprawdza do
kontrolowania Home Assistanta,
to korzystajcie z tych funkcji EMAXa,
…które Wam się przydają.
To jest program naprawdę…
z którym możecie zrobić co chcecie.
Możecie go wykorzystywać do dowolnych zastosowań.
I to jest myślę piękne w tym programie,
że każdy może sobie go ustawić pod siebie.
I myślę, że na dziś będziemy kończyć.
Będzie druga część audycji o Emaksie na pewno,
gdzie sobie porozmawiamy już tak typowo
o bardziej zaawansowanych rzeczach typu np. tworzenie własnych plików konfiguracyjnych,
programowanie jakieś w EMAXie i tego typu rzeczy.
O EMAXie można by cały cykl tak naprawdę zrobić, no bo co my pokazaliśmy? Niewiele.
Bo podejrzewam, że ci z was, którzy korzystali z EMAXa już wcześniej, no to wiedzą,
że tam niewiele pokazaliśmy. Podstawy takie.
I parę rzeczy bardziej zaawansowanych.
Można w Tetrisa grać np. za pomocą EmacsPeak’a, no także program naprawdę wszechstronny i każdy myślę znajdzie w nim coś dla siebie, uważam, że jeżeli interesujecie się komputerami, jeżeli chcielibyście np. zrozumieć, dlaczego niektóre rzeczy teraz robimy tak, w dzisiejszych czasach, to sobie poczytajcie changelogi Emacsa, bo Emacs widział przejście z DOS-a na Windows-a, widział narodziny X11,
…czyli tego systemu graficznego na Linuxie i myślę, że wiele, wiele, wiele, wiele można się z tego programu nauczyć.
Dziękuję wszystkim. Mam nadzieję, że Wam się podobało, że coś ciekawego się dowiedzieliście.
Jeżeli macie jakiekolwiek pytania, to zapraszam do kontaktu pod audycją. Odpowiadam na komentarze.
Jeżeli chcielibyście z jakiegoś powodu zapytać się o coś prywatnie, to nuno69amaopadzimail.com
Ale prosiłbym, żeby najpierw pisać w komentarzach, żeby wszyscy mogli skorzystać z tego.
Dziękuję i mam nadzieję, że choć jeden, jednego użytkownika EMAX by zyskał.
Był to Tyflo Podcast.
Pierwszy polski podcast dla niewidomych i słabowidzących.
Program współfinansowany ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych.